Επί τάπητος η επιστροφή των «αιωνίων φοιτητών» και οι μετεγγραφές στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ

Σειρά αλλαγών αναμένεται να επιφέρει η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας και στο χώρο των πανεπιστημίων και ΤΕΙ. Οι πρυτάνεις του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, καθώς και ο πρόεδρος του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης μιλούν στον «Α» για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα τα ιδρύματα, ενώ διατυπώνουν και την άποψή τους για τις εξαγγελίες περί ακύρωσης των διαγραφών των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών.

ΤΗΣ ΛΙΝΑΣ ΚΟΪΝΑ - ΕΦ. ΑΓΓΕΛΙΟΦΌΡΟΣ

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Αχιλλέας Ζαπράνης, εκφράζει την αντίθεσή του στην επιστροφή όσων δεν ενδιαφέρονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. «Αν η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας, Τάσου Κουράκη, ήταν να ακυρωθούν οι διαγραφές στο σύνολό τους, θεωρώ ότι είναι λάθος. Εχω παιδικό μου φίλο και συμφοιτητή, ο οποίος δεν τελείωσε ποτέ την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ. Σήμερα είναι 49 ετών, έχει τη δική του επιχείρηση και μέχρι πρότινος εμφανιζόταν στα μητρώα ως φοιτητής. Είναι δυνατόν να θέλουμε να επαναφέρουμε την φοιτητική ιδιότητα του συγκεκριμένου ανθρώπου; Ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται να ολοκληρώσει τις σπουδές του», τονίζει ο κ. Ζαπράνης.


Ανοιχτές «πληγές» στα ΑΕΙ

«Μάχη» με τα προβλήματα δίνουν τα ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, καθώς συρρικνώθηκαν οι τακτικοί προϋπολογισμοί τους και το προσωπικό τους. Το «κύμα» μετεγγραφών φοιτητών από τα περιφερειακά προς τα κεντρικά πανεπιστήμια την φετινή ακαδημαϊκή χρονιά έχει προκαλέσει συνθήκες ασφυξίας σε αρκετές σχολές.

Υπενθυμίζεται πως την περασμένη άνοιξη ψηφίστηκε νόμος, επί υπουργίας Κ. Αρβανιτόπουλου, ο οποίος παρείχε το δικαίωμα μετεγγραφής σε πολύτεκνους, τρίτεκνους και υποψηφίους με κοινωνικά κριτήρια. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο φέτος, για πρώτη φορά, ο αριθμός των πρωτοετών εκτινάχθηκε πάνω από τις 10.000 με συνέπεια να «πλημμυρίσουν» οι χώροι διδασκαλίας. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, οι μετεγγραφές ξεπερνούν τις 4.000 στο Αριστοτέλειο, ενώ την ίδια στιγμή ο αριθμός των καθηγητών βαίνει μειούμενος.

Ριζικές αλλαγές

Η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας αναμένεται να φέρει ριζικές μεταβολές και στο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. «Η παιδεία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ευκαιριακά. Θέλουμε να προχωρήσουμε σε βαθιές αλλαγές. Αλλά οι αλλαγές απαιτούν χρόνο, αν όχι χρόνια. Το πρόβλημα το οποίο καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε άμεσα είναι η ανθρωπιστική καταστροφή σε ό,τι αφορά τη διάσταση της παιδείας και παράλληλα να ξεκινήσουμε έναν ευρύτατο διάλογο για τις ουσιαστικότερες και βαθύτερες αλλαγές», ανέφερε ο νέος υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού και Θρησκευμάτων, Αριστείδης Μπαλτάς.

Με δηλώσεις του ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Τάσος Κουράκης, προανήγγειλε την ακύρωση της διαγραφής των λεγόμενων «αιώνιων» φοιτητών, ενώ από τα πρώτα ζητήματα που θα αντιμετωπιστούν θα είναι και αυτό των μετεγγραφών, διότι, όπως είπε χαρακτηριστικά, «πολλά παιδιά δε θα μπορέσουν να σπουδάσουν εξαιτίας των οικονομικών συνθηκών. Μέσα στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι και η επιστροφή των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων, που απομακρύνθηκαν, όπως και των σχολικών φυλάκων και των καθηγητών των Επαγγελματικών Λυκείων. Θα καταργηθεί το ένα σύγγραμμα στα πανεπιστήμια και οι φοιτητές θα έχουν πρόσβαση με αξιόπιστο τρόπο στις ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες».

Προεκλογικά ο κ. Κουράκης είχε επισημάνει πως ένας νέος μεταβατικός νόμος-πλαίσιο άμεσης εφαρμογής θα διαμορφώσει το θεσμικό πεδίο για το δημοκρατικό μετασχηματισμό των ΑΕΙ, έτσι ώστε να αποκτήσουν ένα νέο, πραγματικά δημόσιο χαρακτήρα. «Θα διαμορφώσουμε ένα δεσμευτικό σχέδιο σταδιακής αύξησης της τακτικής επιχορήγησης των ΑΕΙ ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργική τους αξιοπρέπεια και αυτονομία και θα καταργήσουμε τα δίδακτρα στις μεταπτυχιακές σπουδές», είχε υπογραμμίσει σε άρθρο του ο κ. Κουράκης στις 15 Ιανουαρίου.

Στο ΠΑΜΑΚ

Οι σχολές του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έχουν διαγράψει 1.225 λιμνάζοντες φοιτητές από τα μητρώα τους, ενώ έχουν απολέσει τη φοιτητική ιδιότητα και εγγεγραμμένοι πριν από το 1993, σύμφωνα με τους διοικούντες.

«Οι διαγραφές αποτελούσαν ευθύνη των κοσμητόρων των σχολών και από τις συζητήσεις που είχα μαζί τους η πληροφόρησή μου είναι πως δεν υπήρξε καμία διαμαρτυρία από διαγραφέντες φοιτητές. Θεωρώ πως είναι εύλογο ότι οι σπουδές πρέπει να ολοκληρώνονται μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο και να υπάρχουν προβλέψεις για όσους αντιμετωπίζουν αντικειμενικά προβλήματα, ώστε να παρατείνεται ο χρόνος σπουδών τους. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό όριο», επισημαίνει ο κ. Ζαπράνης υποστηρίζοντας πως για να είναι αποτελεσματική η εκπαιδευτική διαδικασία απαιτεί συνέπεια και ένταση από την πλευρά του φοιτητή. «Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την έλλειψη ενός χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των σπουδών. Κατά την άποψή μου η δυνατότητα απεριόριστων επανεξετάσεων στο ίδιο μάθημα δεν συμβάλλει στην επίτευξη ενός αξιοπρεπούς επιπέδου γνώσεων, που πρέπει να έχει ο φοιτητής», προσθέτει ο κ. Ζαπράνης.

Στο ΑΠΘ

Στο ΑΠΘ η Σύγκλητος είχε καλέσει τους λιμνάζοντες φοιτητές να δηλώσουν μέχρι τον Δεκέμβριο εάν ενδιαφέρονται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και οι πρώτες διαπιστωτικές πράξεις διαγραφής επρόκειτο να εκδοθούν μετά τις 10 Απριλίου 2015.

«Οπως έχει δηλώσει επανειλημμένα η Σύγκλητος, θα σταθούμε δίπλα σε κάθε φοιτητή που προσπαθεί πραγματικά και έμπρακτα να ολοκληρώσει τις σπουδές του, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για όσους αδιαφορούν ή δεν απαντούν στα τηλέφωνα, όταν επικοινωνούν μαζί τους οι γραμματείες», αναφέρει ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας. Σήμερα στα μητρώα της Νομικής Σχολής καταγράφονται περίπου 12.000 φοιτητές εγγεγραμμένοι πριν από το 1980, ενώ ο συνολικός αριθμός των λιμναζόντων στο Αριστοτέλειο κυμαίνεται κοντά στις 25.000. «Θεωρώ πως όσοι έχουν πάψει να να ενδιαφέρονται για τις σπουδές τους δεν υπάρχει λόγος να εμφανίζονται ως φοιτητές», υποστηρίζει ο κ. Μήτκας.

Υπενθυμίζεται πως 180.000 φοιτητές εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου Διαμαντοπούλου (4009/11) περί διαγραφών. Η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε πριν από τέσσερις μήνες να δώσει μία τελευταία ευκαιρία σε όσους αποδεδειγμένα έδειξαν ενδιαφέρον για τη λήψη του πτυχίου τους. Η τροπολογία προέβλεπε να δοθεί παράταση δύο εξεταστικών περιόδων, του περασμένου Σεπτεμβρίου και του Φεβρουαρίου για όσους συμμετείχαν στις εξετάσεις τα δύο τελευταία ακαδημαϊκά έτη.

Συνθήκες ασφυξίας

Αναφερόμενοι στο ζήτημα των μετεγγραφών οι δύο πρυτάνεις της Θεσσαλονίκης περιέγραψαν τις ασφυκτικές συνθήκες που επικρατούν στα δύο ιδρύματα. Ειδικά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας δεν πέφτει καρφίτσα στα αμφιθέατρα, όπου φοιτητές παρακολουθούν μαθήματα όρθιοι ή καθισμένοι στα σκαλοπάτια.

«Οι ρυθμίσεις του κ. Αρβανιτόπουλου και του κ. Λοβέρδου για τις μετεγγραφές δημιούργησαν προβλήματα. Ο τελευταίος είχε αντιληφθεί το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στα πανεπιστήμια και συμφωνήθηκε ότι θα πρέπει να καταλήξουμε σε ένα σύστημα το οποίο θα παραμένει διαχρονικά σταθερό, δεν θα δημιουργεί ζητήματα υπερπληθυσμού των κεντρικών και αποψίλωσης των περιφερειακών ΑΕΙ και θα επιτρέπει στους φοιτητές και στις οικογένειές τους να προγραμματίζουν. Νομίζω ότι θα έπρεπε να παραμείνουμε σε αυτήν την κατεύθυνση. Επίσης, είχε αποφασιστεί ότι ο αριθμός των εισακτέων θα καθορίζεται από την ΑΔΙΠ, τα πανεπιστήμια και το υπουργείο», σημειώνει ο κ. Ζαπράνης εξηγώντας πως ειδικά το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αντιμετωπίζει μείζον κτιριακό πρόβλημα. «Η κοινωνική πολιτική δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Την άποψη αυτήν την συμμερίζεται και η πλειονότητα των άλλων πρυτάνεων. Η λειτουργία του πανεπιστημίου βασίζεται στον πατριωτισμό των διδασκόντων, αλλά από την άλλη τίθενται όρια από τις εκπαιδευτικές υποδομές», συμπληρώνει.

Σοβαρό πλήγμα

Ομως και το ΑΠΘ υπέστη σοβαρό πλήγμα φέτος υποδεχόμενο μεγάλο αριθμό πρωτοετών φοιτητών, σύμφωνα με τον κ. Μήτκα. «Αναδείχτηκε αυτό το σοβαρό πρόβλημα, κατατέθηκαν προτάσεις και περιμένουμε να ληφθούν σοβαρα υπόψη οι απόψεις των πρυτάνεων», λέει ο ίδιος και συνεχίζει: «Πιστεύω ότι η νέα κυβέρνηση θα ακούσει τους πανεπιστημιακούς και θα βοηθήσει να λυθούν αρκετά από τα προβλήματα της ανώτατης εκπαίδευσης. Η υπόσχεση για την επιστροφή των διοικητικών υπαλλήλων στο πανεπιστήμιο βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση». Υπενθυμίζεται με το μέτρο της διαθεσιμότητας είχαν απομακρυνθεί από το Αριστοτέλειο 169 διοικητικοί υπάλληλοι, με αποτέλεσμα να αποψιλωθούν διοικητικές υπηρεσίες του ιδρύματος.

Eλέγχονται οι φάκελοι

Kαμία διαγραφή φοιτητή δεν έχει γίνει στο ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, όπου ελέγχονται οι φάκελοι για να διαπιστωθεί ποιοι υπάγονται στις σχετικές διατάξεις, όπως δηλώνει ο πρόεδρος του ιδρύματος, Κωνσταντίνος Βαρσαμίδης.

Περίπου 3.500 φοιτητές έχουν υπερβεί το 18ο εξάμηνο και άλλοι 4.000 είναι πάνω από το 10ο εξάμηνο. «Θεωρούμε θετική την εξαγγελία ότι θα παραμείνουν οι φοιτητές. Αλλωστε είχαμε πει ότι δεν θα υπάρξει κάποια επιβάρυνση στον προϋπολογισμό του ιδρύματος και στην εκπαιδευτική διαδικασία διότι παρακολουθούν μαθήματα που οφείλουν και δεν καλύπτουν το σύνολο του προγράμματος», υποστηρίζει ο κ. Βαρσαμίδης σημειώνοντας πως σε μία δύσκολη συγκυρία, στόχος είναι να διευκολυνθούν οι φοιτητές, ώστε να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, που είναι όνειρο ζωής.

 «Θα πρέπει να ενισχύουμε τα όνειρα των ανθρώπων και να μην βάζουμε αναχώματα στη ζωή τους. Στον ίδιο τον Οργανισμό του ιδρύματος έχουμε προβλέψει τη μη διαγραφή φοιτητών εφόσον κριθεί ότι πληρούνται κάποιες πραγματικές προϋποθέσεις. Θα πρέπει να κρίνεται κατά περίπτωση η διαγραφή όταν δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να ολοκληρώσει κάποιος τις σπουδές του», λέει.

 Ερωτηθείς για το ζήτημα των μετεγγραφών ο πρόεδρος του ΑΤΕΙ απαντά: «Είμαστε πάντα σταθεροί στην άποψή μας ότι θα πρέπει να δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές να εγγράφονται στα τμήματα που είναι πλησιέστερα στον τόπο κατοικίας τους, εφόσον υπάρχουν οι προϋποθέσεις που αφορούν κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια και καθιστούν αναγκαία τη μετακίνηση αυτή. Πρώτο κριτήριο είναι η δυνατότητα να συνεχίσει ένας φοιτητής τις σπουδές του. Ενα εκπαιδευτικό ίδρυμα θα πρέπει να διακρίνεται για τον ανθρωπισμό του, αλλιώς έχει χάσει την ουσία της ύπαρξης και του σκοπού του».

Το ζήτημα της θέρμανσης

Τα τελευταία χρόνια η διοίκηση του ΑΤΕΙ-Θ έχει αποδυθεί σε έναν αγώνα δρόμου για να κρατήσει... όρθιο το ίδρυμα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δεξαμενές πετρελαίου παραμένουν άδειες από πέρυσι και οι χώροι του ΑΤΕΙ θερμαίνονται με κλιματιστικά, καθώς η διαδικασία προμήθειας πετρελαίου έχει «παγώσει» από το ελεγκτικό συνέδριο. Ο διαγωνισμός διεξήχθη από το αρμόδιο τμήμα της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.

Ανοιχτή «πληγή» αποτελεί και η έλλειψη προσωπικού, όπως αναφέρουν οι διοικούντες τονίζοντας πως τα περισσότερα τμήματα λειτουργούν με έναν προϊστάμενο και έναν υπάλληλο. «Ζητάμε να μας δώσουν τη δυνατότητα προσλήψεων ή μετακινήσεων από άλλους φορείς του Δημοσίου διότι έχουμε μεγάλη δυσκολία στη λειτουργία μας», προσθέτει.

Πριν από τέσσερα χρόνια το ΑΤΕΙ με τους 20.000 σπουδαστές αριθμούσε 420 μόνιμους εκπαιδευτικούς και 480 έκτακτους, ενώ σήμερα υπηρετούν 230 άτομα. Μέσα σε έναν μήνα, το Δεκέμβριο, συνταξιοδοτήθηκαν 18 εκπαιδευτικοί, όπως εξηγεί κ. Βαρσαμίδης.

Φοιτητικά Νέα/Foititikanea.gr