Απόφαση του συμβουλίου της επικρατείας για τις Πρυτανικές εκλογές στο ΑΠΘ

Αριθμός 2357/2014 ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ Γ'
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 12 Ιουνίου 2014, με την εξής σύνθεση: Μ. Βηλαράς, Σύμβουλος της Επικρατείας, Προεδρεύων, σε αναπλήρωση της Προέδρου του Τμήματος, που είχε κώλυμα, Β. Αναγνωστοπούλου, Α.Μ. Παπαδημητρίου, Σύμβουλοι, Ι. Παπαγιάννης, Ε. Τζιράκη, Πάρεδροι. Γραμματέας η Δ. Τετράδη, Γραμματέας του Γ' Τμήματος.
Για να δικάσει την από 22 Μαΐου 2014 αίτηση:


του Ανδρέα Γιαννακουδάκη του Δημητρίου, κατοίκου Πανοράματος Θεσσαλονίκης (Παπανικολάου 12), ο οποίος παρέστη με τον δικηγόρο Σπ. Κωνσταντόπουλο (Α.Μ. 2809), που τον διόρισε στο ακροατήριο,
κατά του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο παρέστη με τον δικηγόρο Κων. Γώγο (Α.Μ. 4544 Δ.Σ. Θεσ/νίκης), που τον διόρισε με πράξη του ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου.
Με την αίτηση αυτή ο αιτών επιδιώκει να ακυρωθεί η υπ' αριθμ. 14/ 20.5.2014 απόφαση του Συμβουλίου Ιδρύματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάθε άλλη σχετική πράξη ή παράλειψη.


Η εκδίκαση άρχισε με την ανάγνωση της εκθέσεως του εισηγητή, Παρέδρου Ι. Παπαγιάννη. Κατόπιν το δικαστήριο άκουσε τον πληρεξούσιο του αιτούντος, ο οποίος ανέπτυξε και προφορικά τους προβαλλόμενους λόγους ακυρώσεως και ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση, και τον πληρεξούσιο του Πανεπιστημίου, ο οποίος ζήτησε την απόρριψή της.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη σε αίθουσα του δικαστηρίου κ α ι



Α φ ο ύ μ ε λ έ τ η σ ε τ α σ χ ε τ ι κ ά έ γ γ ρ α φ α Σ κ έ φ θ η κ ε κ α τ ά τ ο Ν ό μ ο
1. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (1340920, 3840918/2014), ζητείται η ακύρωση της από 20.5.2014 αποφάσεως (πρακτικό 14ης συνεδριάσεως/20.5.2014) του Συμβουλίου Ιδρύματος (Σ.Ι.) του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), με την οποία επελέγησαν ως υποψήφιοι για εκλογή στο αξίωμα του Πρύτανη του ως άνω Πανεπιστημίου οι καθηγητές Σ. Λογοθετίδης, Π. Μήτκας και Ι. Παπαδογιάννης κατά παράλειψη του αιτούντος.
2. Επειδή, ο ν. 4009/2011 για τη δομή, λειτουργία κλπ. των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (Α' 195) ορίζει στο άρθρο 8 («Όργανα του ιδρύματος»), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 παρ. 7, 8 και 10 του ν. 4076/2012 (Α' 159), τα εξής: «1. ... 10. Το Συμβούλιο του ιδρύματος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος νόμου, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού: α) τη χάραξη στρατηγικής για την ανάπτυξη του ιδρύματος σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο ... β) τη γενική εποπτεία και τον έλεγχο της λειτουργίας του ιδρύματος σύμφωνα με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό, γ) την έγκριση της πρότασης για την έκδοση και αναθεώρηση του Οργανισμού ..., δ) την έγκριση και αναθεώρηση του Εσωτερικού Κανονισμού ... , ε) την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη σύνδεση του ιδρύματος με την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της χώρας, στ) τον καθορισμό των κατευθύνσεων για την ανάπτυξη του ιδρύματος, επί τη βάσει των οποίων ο πρύτανης καταρτίζει το σχέδιο συμφωνιών προγραμματικού σχεδιασμού ..., ζ) την έγκριση του ετήσιου τακτικού οικονομικού προϋπολογισμού και των τροποποιήσεών του, του τελικού οικονομικού απολογισμού του ιδρύματος, καθώς και του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων που αφορά το ίδρυμα, η) την έγκριση του ετήσιου προγραμματισμού και απολογισμού για την αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύματος, θ) την έγκριση του ετήσιου απολογισμού των δραστηριοτήτων και της εν γένει λειτουργίας του ιδρύματος, ι) ... 15. Ως πρύτανης εκλέγεται καθηγητής πρώτης βαθμίδας Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, με ελληνική ιθαγένεια και άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας, αναγνωρισμένο κύρος και σημαντική διοικητική εμπειρία. 16. α) Ο Πρύτανης εκλέγεται από τους καθηγητές και τους υπηρετούντες λέκτορες του ιδρύματος, με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, η οποία εκδίδεται από τον πρόεδρο του Συμβουλίου ... β) Την ευθύνη της οργάνωσης της διαδικασίας ανάδειξης του Πρύτανη έχει τριμελής επιτροπή, η οποία συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου και αποτελείται από καθηγητές πρώτης βαθμίδας του οικείου ιδρύματος. ... Η επιτροπή ... συγκεντρώνει τις υποψηφιότητες και εκθέτει στο Συμβούλιο τα ακαδημαϊκά και διοικητικά προσόντα των υποψηφίων κατ' αλφαβητική σειρά. γ) Το Συμβούλιο, με απόφασή του, που λαμβάνεται με πλειοψηφία των δύο τρίτων του συνόλου των μελών του, επιλέγει ... εφόσον είναι δεκαπενταμελές, τρεις υποψηφίους μεταξύ αυτών που συγκεντρώνουν τα τυπικά προσόντα, που προβλέπονται στην παράγραφο 15 και ύστερα από εκτίμηση των ουσιαστικών τους προσόντων, προσκαλεί τους υποψηφίους σε ακρόαση ανοικτή στην κοινότητα του ιδρύματος. Μέσα σε προθεσμία δύο ημερών από την ακρόαση, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, καλούνται όλοι οι καθηγητές του ιδρύματος να εκλέξουν, μεταξύ των ... υποψηφίων που επιλέχθηκαν, τον Πρύτανη του ιδρύματος. ... ε) Ο Πρύτανης δεν μπορεί να εκλεγεί για δεύτερη συνεχή θητεία στο ίδιο ίδρυμα. 17. ... 18. Ο πρύτανης έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες και όσες άλλες προβλέπονται από τις διατάξεις του νόμου αυτού, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού: α) Προΐσταται του ιδρύματος και το διευθύνει, έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του, επιβλέπει την τήρηση των νόμων, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού και μεριμνά για τη συνεργασία των οργάνων του ιδρύματος, των διδασκόντων και των φοιτητών. β) ... δ) Μετέχει χωρίς ψήφο στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του ιδρύματος. Μπορεί, επίσης, να μετέχει χωρίς ψήφο στις συνεδριάσεις όλων των λοιπών συλλογικών οργάνων του ιδρύματος. ε) Καταρτίζει σχέδιο Οργανισμού και Εσωτερικού Κανονισμού, τους
οποίους εισηγείται προς έγκριση στο Συμβούλιο του ιδρύματος ... στ) Καταρτίζει και αναμορφώνει τον ετήσιο τακτικό οικονομικό προϋπολογισμό και τελικό οικονομικό απολογισμό του ιδρύματος, καθώς και τους αντίστοιχους του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, τους οποίους υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο. ζ) Καταρτίζει και αναμορφώνει τον ετήσιο απολογισμό των δραστηριοτήτων και της εν γένει λειτουργίας του ιδρύματος, τον οποίο υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο. η) Προκηρύσσει τις θέσεις καθηγητών. θ) ... ια) Μπορεί να ζητά από οποιοδήποτε όργανο, πλην του Συμβουλίου του ιδρύματος, στοιχεία και έγγραφα για κάθε υπόθεση του ιδρύματος. ιβ) Συγκαλεί οποιοδήποτε συλλογικό όργανο, πλην του Συμβουλίου του ιδρύματος, όταν αυτό παραλείπει παρανόμως να λάβει αποφάσεις, και προεδρεύει των εργασιών του χωρίς δικαίωμα ψήφου. ιγ) Λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση επειγόντων ζητημάτων, όταν τα αρμόδια όργανα διοίκησης του ιδρύματος, πλην του Συμβουλίου, αδυνατούν να λειτουργήσουν και να λάβουν αποφάσεις. ιδ) Είναι υπεύθυνος για τη λήψη μέτρων για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του ιδρύματος. ιε) ... ιστ) Κατανέμει τις πιστώσεις στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και λοιπές δραστηριότητες του ιδρύματος στο πλαίσιο της αντίστοιχης συμφωνίας προγραμματικού σχεδιασμού. ιζ) Οργανώνει και καταργεί τα προγράμματα σπουδών με απόφασή του, η οποία εκδίδεται ύστερα από γνώμη της Συγκλήτου και εγκρίνεται από το Συμβούλιο. 19. Η Σύγκλητος αποτελείται από: α) τον πρύτανη, β) τους κοσμήτορες, γ) τους Προέδρους των Τμημάτων
3. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, μετά την έκδοση της υπ' αρ. 23373/19-21.3.2014 Διεθνούς Προσκλήσεως Εκδηλώσεως Ενδιαφέροντος του Προέδρου του Σ.Ι. του Α.Π.Θ. για τη θέση του Πρύτανη του Πανεπιστημίου αυτού, με την οποία εκλήθησαν οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν μέχρι τις 2.5.2014 σχετικές αιτήσεις υποψηφιότητας, το Σ.Ι. του Α.Π.Θ. εξέδωσε στις 11.4.2014 «Ανακοίνωση» με τον τίτλο «Θέσεις του Συμβουλίου Ιδρύματος για τα Κριτήρια Αξιολόγησης των Υποψηφίων Πρυτάνεων του ΑΠΘ». Στην ανακοίνωση αυτήν αναφέρονται τα εξής: «Ο Πρύτανης, ο οποίος προΐσταται της Συγκλήτου και καθοδηγεί τη δράση των Αναπληρωτών Πρύτανη, προσδοκάται να συνεργάζεται παραγωγικά με το Συμβούλιο και τα λοιπά όργανα της πανεπιστημιακής διοίκησης και να έχει κεντρικό ρόλο στο σύνολο των ακαδημαϊκών και διοικητικών δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου. Θα πρέπει να διαθέτει την προθυμία και την ικανότητα να ασκεί επιρροή υπέρ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και να εκπροσωπεί τα συμφέροντά του, να διασφαλίζει την οικονομική ευρωστία του και τη θετική δημόσια εικόνα του μέσα από δραστήρια ανάπτυξη πρωτοβουλιών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, σε συνεργασία και με εξωπανεπιστημιακούς φορείς και ιδιώτες, συμπεριλαμβανομένων και των αποφοίτων του ΑΠΘ. Το Συμβούλιο προσβλέπει σε μια στενή συνεργασία με τον Πρύτανη για την επίτευξη μιας σταθερής οικονομικής βάσης, η οποία θα επιτρέπει την υλοποίηση των στόχων του Πανεπιστημίου. Είναι απαραίτητο όλοι οι υποψήφιοι για την Πρυτανεία να προβάλουν ένα όραμα για τη μελλοντική στρατηγική ανάπτυξη του ΑΠΘ, το οποίο θα πληροί τις προδιαγραφές που αναφέρθηκαν και το οποίο θα βρει ευρεία απήχηση στην ακαδημαϊκή κοινότητα. Οι υποψήφιοι Πρυτάνεις θα πρέπει να
διαθέτουν τα εξής προσόντα: Υψηλού κύρους ακαδημαϊκή δράση, με αποδεδειγμένη αριστεία στη διδασκαλία και την έρευνα, ευρέα επιστημονικά ενδιαφέροντα, δημιουργικότητα και διάθεση προσφοράς και υπεράσπισης των ιδανικών και αξιών της διεθνούς πανεπιστημιακής κοινότητας. Διοικητικές ικανότητες και σημαντική διοικητική εμπειρία σε Πανεπιστήμια ή οργανισμούς με δράση αντίστοιχη με αυτήν του Πανεπιστημίου. Προθυμία και ικανότητα να συνεργάζονται δημιουργικά με τα λοιπά όργανα της διοίκησης για την επίτευξη των στόχων του Πανεπιστημίου. Ηγετικές ικανότητες σε συνδυασμό με αφοσίωση στις αξίες της δικαιοσύνης, της αξιοκρατίας και της διαφάνειας. Τη δυνατότητα, το ταλέντο και το όραμα να επιτύχουν την προβολή του Πανεπιστημίου, με αναπτυξιακές δραστηριότητες στην Ελλάδα και διεθνώς. Ευαισθησία και ενθουσιασμό για την ξεχωριστή θέση που κατέχει το ΑΠΘ στην πόλη της Θεσσαλονίκης, καθώς και προθυμία και όραμα να ενισχύσουν τους δεσμούς ανάμεσα στο ΑΠΘ αφ' ενός και την πόλη και την ευρύτερη κοινωνία της Βορείου Ελλάδος αφ' ετέρου».


4. Επειδή, η ως άνω ανακοίνωση του Σ.Ι. δεν αποτελεί, ενόψει του εκτεθέντος περιεχομένου της, κανονιστική πράξη θεσπίσεως νέων κριτηρίων για την ανάδειξη των υποψηφίων προς εκλογή πρυτάνεων, διαφορετικών από τα προβλεπόμενα στο νόμο, αλλά μη εκτελεστή πράξη εξειδικεύσεως των αορίστων εννοιών του «αναγνωρισμένου κύρους» και της «σημαντικής διοικητικής εμπειρίας», με τις οποίες περιγράφονται στο νόμο (άρθρο 8 παρ. 15 ν. 4009/2011) τα ουσιαστικά κριτήρια που πρέπει να πληρούν οι υποψήφιοι προς εκλογή για τη θέση του Πρύτανη. Η εξειδίκευση αυτή, η οποία συνιστά αυτοδέσμευση του Σ.Ι. για την τήρηση ενιαίου τρόπου κρίσεως κατά την άσκηση της αρμοδιότητάς του ως προς την ουσιαστική αξιολόγηση των υποψηφίων (πρβλ. ΣΕ 3345/2005, 2121/1999), κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας που του παρέχει ο νόμος με τη χρήση των ανωτέρω αορίστων εννοιών, δεδομένου ότι αναφέρεται σε εύλογες και αναμενόμενες εκφάνσεις και εφαρμογές των προσόντων του «αναγνωρισμένου κύρους» και της «σημαντικής διοικητικής εμπειρίας», τα οποία πρέπει να διαθέτει ο Πρύτανης ως «ακαδημαϊκός ηγέτης» του οικείου ιδρύματος (βλ. αιτιολογική έκθεση του ν. 4009/2011). Εξάλλου, το περιεχόμενο της ανωτέρω ανακοινώσεως του Σ.Ι. αποτελεί οδηγό για την παρουσίαση από τους υποψηφίους των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της υποψηφιότητάς τους, καθώς και των απόψεών τους για την άσκηση της διοικήσεως του Ιδρύματος. Η παρουσίαση αυτή, όσον αφορά τον αιτούντα, έγινε με την από 29.4.2014 «Διακήρυξή» του, την οποία συνυπέβαλε με την αίτηση της υποψηφιότητάς του. Με την εν λόγω «Διακήρυξη» ο αιτών, ανταποκρινόμενος εν πολλοίς στο περιεχόμενο της ως άνω ανακοινώσεως του Σ.Ι., αναφέρεται στους προγραμματικούς του στόχους και παρουσιάζει, ειδικότερα, τις θέσεις του και για τα ακόλουθα ζητήματα: την ανασυγκρότηση του συνόλου των λειτουργιών και δράσεων του Πανεπιστημίου, την ανάπτυξη και διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού του, την έρευνα και την καινοτομία ως στοιχεία της διεθνούς αναγνωρίσεως του Ιδρύματος, τη στρατηγική αναπτύξεώς του σε βάθος δεκαετίας, την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, την πολιτική υποδομών, καθαριότητας και ασφαλείας, τις πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες που απευθύνονται στην πανεπιστημιακή κοινότητα και στο ευρύτερο «κοινωνικό περιβάλλον», την αλλαγή στο πρότυπο διοικήσεως, με την αποκατάσταση
σχέσεων πλήρους συνεργασίας μεταξύ του Σ.Ι., του Πρύτανη και της Συγκλήτου, την παραδειγματική εφαρμογή βασικών αρχών πανεπιστημιακής διοικήσεως, όπως η λογοδοσία, η διαφάνεια, η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα και η εμπιστοσύνη στο προσωπικό του Ιδρύματος, την εξέταση των δυνατοτήτων απαλλαγής του Πανεπιστημίου από την αποκλειστική οικονομική του εξάρτηση από το Κράτος, χωρίς να οδηγείται σε άλλου τύπου εξαρτήσεις, την αναβάθμιση των υφισταμένων υποδομών και την αποκατάσταση της καθαριότητας, φυλάξεως και συντηρήσεως του πανεπιστημιακού χώρου. Ενόψει των εκτεθέντων ανωτέρω, ο λόγος ακυρώσεως, όπως αναπτύσσεται και με το από 17.6.2014 υπόμνημα του αιτούντος, με τον οποίο προβάλλεται ότι το Σ.Ι. του Α.Π.Θ. παραβίασε με την προαναφερθείσα ανακοίνωσή του τα όρια της αρμοδιότητας που του αναθέτει ο νόμος, θεσπίζοντας και εφαρμόζοντας κριτήρια για την επιλογή των υποψηφίων πρυτάνεων βαίνοντα πέραν των νομίμων ουσιαστικών προσόντων αυτών, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι ο ίδιος αυτός λόγος προβάλλεται και απαραδέκτως, δεδομένου ότι με το εκτεθέν περιεχόμενο της μνημονευθείσης «Διακηρύξεώς» του ο αιτών αποδέχθηκε, κατ' ουσίαν, πλήρως το περιεχόμενο της επίμαχης ανακοινώσεως του Σ.Ι. του Α.Π.Θ..
5. Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, πριν την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως διενεργήθηκε, κατόπιν της από 9.5.2014 προσκλήσεως του Προέδρου του Σ.Ι. του Α.Π.Θ., προφορική ακρόαση όσων υπέβαλαν αίτηση εκδηλώσεως ενδιαφέροντος, προκειμένου να επιλεγούν ως υποψήφιοι για εκλογή στη θέση του Πρύτανη. Κατά την εν λόγω ακρόαση, η οποία πραγματοποιήθηκε ενώπιον του Σ.Ι. στις 14, 15 και 16 Μαΐου 2014 (πρακτικό 13ης συνεδριάσεως), υποβλήθηκαν από το Σ.Ι. προς τους υποψηφίους - ενόψει και του περιεχομένου των κατατεθέντων φακέλων συμμετοχής τους -ερωτήματα σχετικά με τα χαρακτηριστικά της υποψηφιότητάς τους (σημαντικές προσφορές τους στη διδασκαλία και έρευνα, σημαντικότερες επιστημονικές εργασίες τους, πιστοποίηση εθνικής και διεθνούς αναγνωρίσεως του επιστημονικού τους έργου), καθώς και ερωτήματα σχετικά με σημαντικά ζητήματα ακαδημαϊκής και διοικητικής φύσεως, τα οποία απασχολούν το Ίδρυμα, και με τον προτεινόμενο τρόπο αντιμετωπίσεώς τους (αναβάθμιση του επιπέδου έρευνας και διδασκαλίας, φύλαξη και καθαριότητα των χώρων του Πανεπιστημίου, οργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών του, οικονομικός προγραμματισμός, προσέλκυση μη κρατικών κονδυλίων, συνεργασία με άλλα όργανα του ιδρύματος).


6. Επειδή, η διενέργεια της ανωτέρω ακροάσεως, καθώς και το περιεχόμενο αυτής, δεν αντίκεινται στις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 16 του ν. 4009/2011. Και τούτο, διότι, εφόσον το Σ.Ι. επιλέγει τους υποψηφίους προς εκλογή όχι μόνο βάσει τυπικών κριτηρίων, αλλά μετά από αξιολόγηση και των ουσιαστικών προσόντων τους (αναγνωρισμένο κύρος, σημαντική διοικητική εμπειρία), δεν κωλύεται να διενεργήσει και προφορική ακρόαση των υποψηφίων ενώπιόν του, προκειμένου να σχηματίσει πληρέστερη εικόνα για την προσωπικότητα καθενός από αυτούς, παρέχοντάς του ταυτόχρονα τη δυνατότητα να εκθέσει και προφορικά τις απόψεις και τους ισχυρισμούς του για τις
υποψηφιότητες του ιδίου και των άλλων υποψηφίων. Με τα δεδομένα αυτά, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η πραγματοποιηθείσα προφορική ακρόαση των υποψηφίων είναι μη νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται ρητώς από το νόμο, αποσκοπούσε δε σε αξιολόγηση της προσωπικότητας των υποψηφίων υπερβαίνουσα τα όρια της προβλεπόμενης από το νόμο αξιολογήσεώς τους με βάση τα καταγραφόμενα από την αρμόδια τριμελή επιτροπή καθηγητών τυπικά και ουσιαστικά προσόντα τους, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Ο λόγος αυτός, άλλωστε, είναι απορριπτέος και ως προβαλλόμενος χωρίς έννομο συμφέρον, δεδομένου ότι ο αιτών έλαβε μέρος στην ανωτέρω ακρόαση (βλ. το πρακτικό 13ης συνεδρ./14-16.5.2014 του Σ.Ι.), χωρίς να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ή να ισχυρίζεται ότι διατύπωσε οποιαδήποτε επιφύλαξη ως προς τη νομιμότητά της. Μόνη, εξάλλου, η αμφιβολία του αιτούντος ως προς τη νομιμότητα της επιφυλάξεως αυτής δεν τον απήλλασσε, στην προκειμένη περίπτωση, από την υποχρέωση να τη διατυπώσει ρητώς, όπως αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών με το από 17.6.2014 υπόμνημά του. Και τούτο, διότι η εν λόγω επιφύλαξη θα αφορούσε τη νομιμότητα συγκεκριμένης πράξεως της διοικητικής διαδικασίας, στην οποία εκλήθη και έλαβε τελικώς μέρος ο αιτών, και όχι την έννοια ή, πολύ περισσότερο, το συνταγματικό κύρος των σχετικών νομοθετικών ρυθμίσεων (πρβλ. ΣΕ 982/2012 Ολομ.).


7. Επειδή, περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, βεβαιώνεται δε και με το μνημονευθέν πρακτικό της 13ης συνεδριάσεως/14-16.5.2014 του Σ.Ι. του Α.Π.Θ., η ακρόαση των ενδιαφερομένων κατά τις ανωτέρω ημερομηνίες ηχογραφήθηκε και αποτυπώθηκε σε ψηφιακό δίσκο, ώστε να είναι μετά ταύτα δυνατή η πλήρης καταγραφή της σε μορφή εγγράφου και η νομότυπη ένταξη του περιεχομένου της στο ανωτέρω πρακτικό. Η ολοκλήρωση, εξάλλου, της συντάξεως των πρακτικών συνεδριάσεως συλλογικού οργάνου και η επικύρωσή τους από τον πρόεδρο αυτού (άρθρο 15 παρ. 7 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, ν. 2690/1999, Α'45) δεν απαιτείται να γίνεται αμέσως μετά το πέρας της συνεδριάσεως, όταν αυτό είναι αδύνατο ή ιδιαιτέρως δυσχερές ιδίως λόγω του μεγέθους τους, αλλά σε εύλογο χρονικό διάστημα και χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση μετά από αυτό. Το χρονικό αυτό διάστημα δεν παρήλθε στην προκειμένη περίπτωση, λαμβανομένου υπόψη του μεγέθους της επίμαχης ακροάσεως (η οποία έλαβε χώρα σε τρεις διαδοχικές ημέρες) και του διαστήματος που μεσολάβησε (τέσσερις ημέρες) από την περάτωσή της (στις 16.5.2014) μέχρι την έκδοση της προσβαλλομένης αποφάσεως (στις 20.5.2014). Ενόψει των ανωτέρω, ο σχετικός λόγος ακυρώσεως, όπως αναπτύσσεται με το από 17.6.2014 υπόμνημα του αιτούντος, με τον οποίο προβάλλεται ότι το Σ.Ι. δεν τήρησε πρακτικά της επίμαχης ακροάσεως κατά τρόπο που να καθιστά εφικτό τον έλεγχο της ασκήσεως της διακριτικής ευχέρειάς του κατά την επιλογή των υποψηφίων, η δε καταγραφή της ακροάσεως αυτής σε ψηφιακό μέσο δεν συνιστά τήρηση πρακτικών κατά το νόμιμο τύπο, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.
8. Επειδή, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του ν. 4009/2011 και τις μνημονευθείσες διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 4009/2011, ο νομοθέτης απέβλεψε «στη
βελτίωση του πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των Α.Ε.Ι. και στην προσαρμογή του στις εξελισσόμενες κοινωνικές, οικονομικές και επιστημονικές συνθήκες και απαιτήσεις και, με τον τρόπο αυτό, στη δημιουργία των αναγκαίων όρων για την ανάπτυξη της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας». Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρύτανης χαρακτηρίζεται ως ο «ακαδημαϊκός ηγέτης» του ιδρύματος, ο οποίος «έχει την ευθύνη της διοίκησής του» και ο οποίος, περαιτέρω, «Καταρτίζει τον Οργανισμό, τον Εσωτερικό Κανονισμό, τον ετήσιο τακτικό οικονομικό προϋπολογισμό και τον τελικό οικονομικό απολογισμό του Ιδρύματος, καθώς και τον αντίστοιχο του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, τους οποίους υποβάλλει προς έγκριση στο Συμβούλιο. Προκηρύσσει τις θέσεις των καθηγητών, εκδίδει τις πράξεις διορισμού του προσωπικού του ιδρύματος, συγκαλεί οποιοδήποτε συλλογικό όργανο (πλην του Συμβουλίου του ιδρύματος), όταν αυτό παραλείπει παρανόμως να λάβει αποφάσεις και κατανέμει τις πιστώσεις στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και λοιπές δραστηριότητες του ιδρύματος κατά τον αντίστοιχο προγραμματικό σχεδιασμό του». Στην ίδια αιτιολογική έκθεση αναφέρονται για το Σ.Ι. τα εξής: «Οι κύριες αρμοδιότητες του Συμβουλίου είναι ελεγκτικές και εγκριτικές συγκεκριμένων πράξεων της διοίκησης του ιδρύματος. Το Συμβούλιο καθορίζει τις βασικές κατευθύνσεις του ιδρύματος, το στρατηγικό πλαίσιο ανάπτυξης και διαμόρφωσης της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του. Εγκρίνει τον προϋπολογισμό και τον απολογισμό του. Επίσης, ύστερα από διεθνή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, εκλέγει τον πρύτανη, καθώς και τους κοσμήτορες των σχολών [οι εκλογές αυτές προβλέπεται ήδη ότι γίνονται από αντίστοιχα εκλεκτορικά σώματα]. Με τις αρμοδιότητες αυτές, το Συμβούλιο αποτελεί ένα αποτελεσματικό όργανο εποπτείας και λογοδοσίας σε αυτό των λοιπών οργάνων κάθε ιδρύματος». Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι ο νομοθέτης επιδίωξε ισόρροπη κατανομή αρμοδιοτήτων και ρόλων μεταξύ του Πρύτανη και του Σ.Ι. στο πλαίσιο της νέας οργανώσεως των Α.Ε.Ι., με στόχο την προσαρμογή και ανάπτυξή τους στις σύγχρονες συνθήκες. Στο πλαίσιο αυτό, καθορίσθηκαν με το άρθρο 8 παρ. 18 του ν. 4009/2011, όπως ισχύει, οι αρμοδιότητες του Πρύτανη, μεταξύ των οποίων (περ. δ' της ως άνω παραγράφου) περιλαμβάνεται η συμμετοχή του, χωρίς ψήφο, στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου του Ιδρύματος. Από τη διάταξη αυτή, η οποία δεν κάνει διάκριση μεταξύ συνεδριάσεων του Σ.Ι. στις οποίες μετέχει ή δεν μετέχει ο Πρύτανης ανάλογα με το αντικείμενό τους, προκύπτει, ενόψει και της επιδιωχθείσης ισορροπίας μεταξύ των δύο βασικών οργάνων διοικήσεως του ιδρύματος, ότι ο Πρύτανης πρέπει να καλείται, επί ποινή ακυρότητας της οικείας συνεδριάσεως και της πράξεως που εκδίδεται κατ' αυτήν, σε όλες τις συνεδριάσεις του Σ.Ι., συμπεριλαμβανομένων και αυτών που λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο της διαδικασίας εκλογής νέου Πρύτανη. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη απόφαση του Σ.Ι. του Α.Π.Θ., η οποία εκδόθηκε χωρίς να προηγηθεί σχετική πρόσκληση προς τον εν ενεργεία Πρύτανη του Ιδρύματος, είναι μη νόμιμη και θα έπρεπε να ακυρωθεί, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο σχετικό λόγο ακυρώσεως. Μειοψήφησε ο Προεδρεύων Σύμβουλος Μ. Βηλαράς, προς τη γνώμη του οποίου συντάχθηκε ο Πάρεδρος Ι. Παπαγιάννης, οι οποίοι υποστήριξαν τα εξής: Όπως προκύπτει από τις παρατεθείσες διατάξεις του άρθρου 8 παρ. 10 του ν. 4009/2011, στο Σ.Ι. ανατίθενται αρμοδιότητες επιτελικού και εποπτικού χαρακτήρα, όπως, ιδίως, η γενική εποπτεία και ο έλεγχος της λειτουργίας του ιδρύματος σύμφωνα με τον Οργανισμό και τον Εσωτερικό Κανονισμό του και, περαιτέρω, ο καθορισμός των βασικών κατευθύνσεων του ιδρύματος, το στρατηγικό πλαίσιο αναπτύξεως και διαμορφώσεως της φυσιογνωμίας του, καθώς και η έγκριση, κατόπιν προτάσεων που καταρτίζονται από τον Πρύτανη, του προϋπολογισμού και απολογισμού του ιδρύματος και του οικείου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, του προγραμματισμού και απολογισμού για την αξιοποίηση της περιουσίας του ιδρύματος, καθώς και του απολογισμού των δραστηριοτήτων και της εν γένει λειτουργίας του. Εξάλλου, ο Πρύτανης, στον οποίο ανατίθεται η κύρια ευθύνη για την τρέχουσα διοίκηση του ιδρύματος, μετέχει των συνεδριάσεων του Σ.Ι. οι οποίες αφορούν την άσκηση των αρμοδιοτήτων του Συμβουλίου κατά τη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 10 του ν. 4009/2011, είτε αυτές συνδέονται άμεσα με την άσκηση συναφών αρμοδιοτήτων του ίδιου του Πρύτανη (π.χ. υποβολή προτάσεων αυτού προς έγκριση από το Σ.Ι., ενέργειες του Πρύτανη σε εκτέλεση αποφάσεων του Σ.Ι.) είτε αφορούν γενικότερα τη λειτουργία του ιδρύματος, δεδομένου ότι ο Πρύτανης προΐσταται αυτού και το διευθύνει, έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία όλων των υπηρεσιών του και επιβλέπει την τήρηση των νόμων, του Οργανισμού και του Εσωτερικού Κανονισμού του. Ενόψει των ανωτέρω, ο νόμος επιβάλλει πράγματι τη συμμετοχή, χωρίς ψήφο, του Πρύτανη στις σχετικές με τα ανωτέρω ζητήματα συνεδριάσεις του Σ.Ι., με σκοπό τη διασφάλιση της συνεργασίας των ανωτέρω πανεπιστημιακών οργάνων και του συντονισμού των ενεργειών τους χάριν της αποτελεσματικής διοικήσεως και λειτουργίας του ιδρύματος. Ο δικαιολογητικός, όμως, αυτός λόγος δεν συντρέχει όταν το Σ.Ι. ενεργεί ως όργανο της διαδικασίας αναδείξεως νέου Πρύτανη. Η διεξαγωγή της διαδικασίας αυτής, η οποία έχει χαρακτήρα σύνθετης διοικητικής ενέργειας με απόληξη την εκλογή του Πρύτανη από το σύνολο των εχόντων δικαίωμα ψήφου εκλεκτόρων, προβλέπεται από την παρ. 16 του άρθρου 8 του ν. 4009/2011, ως διαδικασία ειδική, η οποία κινείται από τον Πρόεδρο του Σ.Ι., οργανώνεται από τριμελή επιτροπή καθηγητών του ιδρύματος οριζόμενη ειδικά για το σκοπό αυτό, περιλαμβάνει δε την επιλογή από το Σ.Ι. των υποψηφίων και τελικά την εκλογή του Πρύτανη από το εκλεκτορικό σώμα. Οι εν λόγω αρμοδιότητες, περιοριζόμενες ως εκ της φύσεώς τους αποκλειστικά στη διαδικασία αναδείξεως οργάνου διοικήσεως του Πανεπιστημίου, δεν αφορούν τη λειτουργία του ιδρύματος καθ' εαυτήν, ώστε να απαιτείται, κατά τα εκτεθέντα, η συμμετοχή του Πρύτανη στο Συμβούλιο χάριν της συντονισμένης και αποτελεσματικής διοικήσεώς του. Η συμμετοχή, εξάλλου, του εν ενεργεία Πρύτανη σε συνεδριάσεις του Σ.Ι. που αφορούν την επιλογή των υποψηφίων προς εκλογή πρυτάνεων, όχι μόνο δεν επιβάλλεται από την εκτεθείσα άποψη, αλλά θα μπορούσε να αποβεί και ιδιαίτερα προβληματική από την άποψη της απαιτούμενης αντικειμενικότητας της ως άνω διαδικασίας έναντι των υποψηφίων. Και τούτο, διότι κατά τη διαδικασία αυτή πρέπει να διασφαλίζεται πλήρως η δυνατότητα των ενδιαφερομένων να διατυπώσουν το σύνολο των απόψεών τους για τη διοίκηση του ιδρύματος, συμπεριλαμβανομένης και της τυχόν θετικής ή αρνητικής γνώμης τους για τα πεπραγμένα του απερχόμενου Πρύτανη, χωρίς να δίνεται η εντύπωση ότι αυτός, μετέχοντας στις συνεδριάσεις του Σ.Ι., μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις του υπέρ ή κατά ορισμένου υποψηφίου, αναλόγως των απόψεών του για την απερχόμενη πρυτανική αρχή. Υπό αντίθετη εκδοχή, η άσκηση του ως άνω δικαιώματος των υποψηφίων θα μπορούσε να φαλκιδευθεί σοβαρά, αλλά και να τεθεί εν αμφιβόλω η αντικειμενικότητα
της διαδικασίας επιλογής των υποψηφίων από το Σ.Ι.. Ενόψει των ανωτέρω, η διάταξη του άρθρου 8 παρ. 18 περ. δ' του ν. 4009/2011 δεν επέβαλλε, κατά την ορθή ερμηνεία της, την πρόσκληση του εν ενεργεία Πρύτανη του Α.Π.Θ. στη συνεδρίαση του Σ.Ι. κατά την οποία ελήφθη η προσβαλλόμενη απόφαση επιλογής των υποψηφίων προς εκλογή πρυτάνεων και, επομένως, ο ως άνω λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο υποστηρίζονται τα αντίθετα, θα έπρεπε, κατά τη γνώμη που μειοψήφησε, να απορριφθεί ως αβάσιμος.


9. Επειδή, κατά τη γνώμη που επικράτησε, η κρινόμενη αίτηση θα έπρεπε να γίνει δεκτή για τον εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη λόγο, θα απέβαινε δε κατόπιν αυτού αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως. Λόγω, όμως, της σπουδαιότητας των τιθεμένων ζητημάτων, το Τμήμα κρίνει ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 4 του π.δ. 18/1989, στην επταμελή σύνθεσή του, να ορισθεί δε δικάσιμος για την εκδίκασή της η 16.10.2014 και εισηγητής ο Πάρεδρος Ι. Παπαγιάννης.


Δ ι ά τ α ύ τ α
Παραπέμπει την υπόθεση στην επταμελή σύνθεση του Γ' Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ορίζει δικάσιμο την 16.10.2014 και εισηγητή τον Πάρεδρο Ι. Παπαγιάννη.
Η διάσκεψη έγινε στην Αθήνα στις 17 Ιουνίου 2014
Ο Προεδρεύων Σύμβουλος Η Γραμματέας του Γ' Τμήματος Μ. Βηλαράς Δ. Τετράδη
και η απόφαση δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση της 25ης Ιουνίου 2014.
Η Πρόεδρος του Γ' Τμήματος Η Γραμματέας του Γ' Τμήματος Αικ. Συγγούνα Δ. Τετράδη

Φοιτητικά Νέα/Foititikanea.gr