Απαντήσεις θεμάτων Ιστορία (ΓΕΛ) Πανελλήνιες 2020
Στο μάθημα προσανατολισμού Ιστορία εξετάζονται σήμερα οι μαθητές στα Γενικά Λύκεια της χώρας. Τα «Φοιτητικά Νέα» το μέσο ενημέρωσης που θα χρειάζεσαι «ως φοιτητής» σε καθημερινή βάση μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των Πανελληνίων 2020 για την εισαγωγή σου στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε ενημερώνουν πως μέσα από το παρόν άρθρο θα ανακοινωθούν οι λύσεις, απαντήσεις των θεμάτων του μαθήματος της Ιστορίας.
Δείτε μέσα από τα «Φοιτητικά Νέα» τις λύσεις των θεμάτων του μαθήματος της Ιστορίας που διαγωνίζονται σήμερα Τετάρτη 24 Ιουνίου 2020 οι χιλιάδες υποψήφιοι απόφοιτοι ΓΕΛ στις Πανελλήνιες 2020.
Μετά τις εξετάσεις στα μαθήματα Γενικής Παιδείας, συνέχεια έχουν τα μαθήματα ειδικότητας για τους υποψήφιους των ΓΕΛ. Το πρόγραμμα για τα ειδικά μαθήματα μπορείτε να το δείτε εδώ. 100.000 περίπου υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2020 διεκδικούν 77.970 θέσεις στα Πανεπιστήμια της χώρας.
Οι μαθητές των ΓΕΛ θα κληθούν να εξεταστούν σήμερα στην Ιστορία (Ομάδα Ανθρωπιστικών Σπουδών) στις Πανελλαδικές εξετάσεις 2020.
Ως ώρα έναρξης εξέτασης ορίζεται η 08:30 π.μ., κοινή για τους υποψηφίους ημερήσιων και εσπερινών Λυκείων. Οι υποψήφιοι πρέπει να προσέρχονται στις αίθουσες εξέτασης μέχρι τις 08.00 π.μ. Η διάρκεια των εξετάσεων είναι 3 ώρες. Τα θέματα θα γίνουν γνωστά στις 10:00 π.μ..
Λύσεις Θεμάτων Ιστορίας
Ιστορία (Νέο Σύστημα)
ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
α. Πεδινοί: Η μία από τις δύο μεγάλες παρατάξεις που συγκροτήθηκαν κατά τη διάρκεια της Εθνοσυνέλευσης του 1862-1864. Οι πεδινοί είχαν ως ηγέτη τους το Δημ. Βούλγαρη, ο οποίος υπονόμευε τους κοινοβουλευτικούς
θεσμούς. Με παρεμβάσεις στο στρατό επιχείρησε τη δημιουργία σώματος "πραιτωριανών" για να εξασφαλίσει την παραμονή του στην εξουσία. Εμπόδιο στις επιδιώξεις του στάθηκαν πολιτικές ομάδες και θεσμοί. Ο Βούλγαρης έβρισκε οπαδούς ανάμεσα σ’ εκείνους που είχαν διοριστεί παράνομα στο στρατό ή στο δημόσιο και φοβούνταν μήπως χάσουν τη θέση τους σε περίπτωση επικράτησης συνθηκών κοινοβουλευτικής νομιμότητας, σε άνεργους
πτυχιούχους και στους μικροκαλλιεργητές. Ο λαός συμμετείχε ενεργά στη συγκρότηση αυτής της παράταξης.
β. Ομάδα των Ιαπώνων: Κοινοβουλευτική ομάδα, πολιτικό μόρφωμα υπό τον Δημ. Γούναρη που ιδρύθηκε το 1906. Υπήρξε το μοναδικό νέο πολιτικό στοιχείο από τη χρεοκοπία της Ελλάδας, το 1893, έως το κίνημα στο Γουδί, το 1909. Επίκεντρο της κριτικής του ήταν η αδυναμία του πολιτικού συστήματος να προσαρμοστεί στις εξελίξεις της κοινωνίας. Η ομάδα δεν μπόρεσε να επιβιώσει και διαλύθηκε το 1908.
γ. Λαϊκό Κόμμα (1910) : Στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι (μέλη της Κοινωνιολογικής Εταιρείας) ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Πρόκειται για το πρώτο αριστερό – σοσιαλιστικό κόμμα. Βασικές προγραμματικές του δηλώσεις ήταν η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης. Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του κόμματος, οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελεύθερους.
ΘΕΜΑ Α2
Α. Σωστό
Β. Λάθος
Γ. Λάθος
Δ. Σωστό
Ε. Λάθος
ΘΕΜΑ Β1
Σελ.26: Με την ίδρυση του ανεξάρτητου ….ικανού να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα ειδικών κοινωνικών ομάδων.
ΘΕΜΑ Β2
Σελ.104: Και κατά την περίοδο αυτή, βασικός προγραμματικός στόχος των Φιλελευθέρων ήταν, όπως και κατά το παρελθόν, ο εκσυγχρονισμός της χώρας, σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα.
Στην πολιτική πρακτική οι Φιλελεύθεροι ήταν αντιμέτωποι … η οποία αποτελούσε νέο, δεύτερο νομοθετικό σώμα.
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1.
α. Από το σχολικό βιβλίο σ. 53: «Το 1927 με αφορμή[…]αργότερα και συγκεκριμένα στις 14 Μαΐου, όπως μας πληροφορεί η δευτερογενής ιστορική πηγή, απόσπασμα από το έργο του Κ. Κωστή ‘’Ο πλούτος της Ελλάδας’’. Πολύ γρήγορα πέτυχε[…]του εθνικού νομίσματος σε χρυσό. Επρόκειτο για μια εξαιρετικής σημασίας απόφαση, αφού το εθνικό νόμισμα της χώρας συνδεόταν πλέον με ένα πολύ ισχυρό νόμισμα, την αγγλική λίρα, ένα νόμισμα «χρυσής βάσης». Όπως επεξηγείται στην ίδια ιστορική πηγή, θα μπορούσαν πλέον όσοι είχαν δραχμές να τις μετατρέψουν σε λίρες, συνεπώς επρόκειτο για σύνδεση της νομισματικής κυκλοφορίας με τις «διακυμάνσεις των εξωτερικών συναλλαγών της χώρας». Η επιτυχία αυτή οδήγησε[…]που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη το 1929».
β. σ. 53-54 από το σχολικό βιβλίο: «Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε[…]αναστολή εξυπηρέτησης των εξωτερικών δανείων». Οι προσπάθειες για την αποτροπή της κρίσης είχαν ξεκινήσεις, όπως αναφέρει ο Χ. Χατζηιωσήφ, από τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1931 και συνεχίστηκαν από την κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου και την κεντρική τράπεζα τους επόμενους μήνες, έως τον Απρίλιο του επόμενου έτους. Αλλά οι προσπάθειες έμοιαζαν ατελέσφορες, αφού η «επίσημη» εγκατάλειψη της ελεύθερης μετατρεψιμότητας της δραχμής, καθώς και η υποτίμησή της ήταν εξέλιξη «αναπόφευκτη». Έτσι και η εξυπηρέτηση των εξωτερικών δανείων αναστελλόταν, συνεπώς η Ελλάδα εισερχόταν σε μια περίοδο οικονομικής δίνης και οι διαδοχικοί περιορισμοί που άρχισαν να επιβάλλονται από το Σεπτέμβριο του 1932 σηματοδοτούσαν το νέο οικονομικό και νομισματικό καθεστώς. Μια εξέλιξη πάντως που είχε ως πρώτο θύμα τον κεντρικό τραπεζίτη, τον Αλ. Διομήδη, ο οποίος απομακρύνθηκε από τη θέση του, επειδή κατηγορήθηκε πώς επέτρεψε από μεγάλους βιομηχάνους την εξαγωγή κεφαλαίων λίγο πριν επιβληθούν οι συναλλαγματικοί περιορισμοί. «Έτσι εγκαινιάστηκε μια περίοδος[…]από ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες». Οι αποφάσεις αυτές πάντως δεν ήταν εύκολες, δεδομένου ότι οι «αγκυλώσεις» που δημιουργούσε η εδραιωμένη οικονομική άποψη στη χώρα, προκαλούσε δισταγμούς στην ελληνική κυβέρνηση. «Στο εξωτερικό εμπόριο[…]είχε και θετικά στοιχεία».
ΘΕΜΑ Δ1.
α. Σελ. 66 από το σχολικό: «Σε αντίθεση με τις σχετικά ασαφείς[…]συναίσθημα των Ελλήνων». Σελ. 67-68: «Το ιδιαίτερο πρόβλημα[…]έντονη αντιπολίτευση». Σύμφωνα με τον Petropoulos το σημείο αιχμής του ρωσικού κόμματος, δηλαδή η αυτοκεφαλία, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με πνεύμα καταλλαγής και συνεννόησης με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και σε κάθε περίπτωση η ορθόδοξη Εκκλησία θα έπρεπε να έχει διευρυμένες εξουσίες στο πλαίσιο της λειτουργίας του νεοσύστατου κράτους. Φρονούσε ότι ο βασιλιάς, εν προκειμένω ο Όθων, όφειλε να ασπαστεί την ορθοδοξία. Η «ομόδοξη» συνεπώς δύναμη από το βορρά θα μπορούσε να γίνει «προστάτης» και φίλος των ορθοδόξων και μάλιστα ο βασικός συμπαραστάτης για την ευόδωση των εθνικών στόχων. Είναι αυτό που υποστήριζε ο ‘’Αιών’’, το προπύργιο της ρωσόφιλης πολιτικής στο χώρο του ελληνικού τύπου, ότι δηλαδή δεν πρόκειται απλώς για ρωσικό κόμμα αλλά για «εθνικόν», πιστό στις παραδεδομένες αξίες, που αγωνιζόταν για το θρίαμβο της ορθοδοξίας και το «μεγαλείο του ελληνικού έθνους». Οι εθνικοαπελευθερωτικές προσδοκίες που έτρεφαν οι ρωσόφιλοι είχαν ρίζες αναγόμενες στην περίοδο της οθωμανικής κατοχής. Από τα ‘’ορλοφικά’’ αλλά και τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Μια συνθήκη που στάθηκε βασική αιτία να αναπτυχθεί το ελληνικό εμπόριο και η ναυτιλία, με την Οδησσό για παράδειγμα να καθίσταται ένα σημαντικό εμπορικό και πνευματικό κέντρο του ελληνισμού. Σελ. 67-68: Επίσης οι οπαδοί του ρωσικού κόμματος «πίστευαν ότι κάποιοι[…]στην ψήφιση συνταγμάτων». Ο Petropoulos επισημαίνει αυτήν τη ρευστότητα των θέσεων, τη «σύγχυση» μάλλον και την «ασυνέπεια»: μέσα σε ένδεκα χρόνια διήνυσε όλο το πολιτικό φάσμα, από την απολυταρχία-δεδομένου ότι οι Έλληνες ήταν «ανώριμοι» για να έχουν σύνταγμα, όπως διατεινόταν ο Κολοκοτρώνης- έως τον φιλελευθερισμό και την ψήφιση συντάγματος. Γνώμονας κάθε φόρα για τις θέσεις που υιοθετούσε ήταν η στάση του μονάρχη, αν δηλαδή ήταν ευνοϊκή ή όχι.
β. σελ. 66-67: «Με το ρωσικό κόμμα συμπαρατάχθηκαν[…]μετά τη δολοφονία απολύθηκαν». Στο τέταρτο από τα δοθέντα κείμενα οι συγγραφείς κάνουν λόγο για «βαθιά θρησκευόμενους» Έλληνες, οι οποίοι επηρεασμένοι και από την πολιτική των Βαυαρών, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο των περισσότερων μοναστηριών μετά το 1833, συσπειρώθηκαν στο συγκεκριμένο κόμμα και μολονότι δέχτηκε πόλεμο η απήχησή του διευρυνόταν στο λαό. «Όλοι αυτοί απαιτούσαν … στην Εκκλησία κυρίαρχη θέση».
Ιστορία (Παλιό Σύστημα)
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ - ΙΣΤΟΡΙΑ - ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ
ΘΕΜΑ Α1
α. Σελίδες σχολικού βιβλίου 23-24
Από τα πολλά προβλήματα που κληροδότησε η οθωμανική κατοχή στο νεοελληνικό κράτος, ξεχώριζε για την έκταση, τη σημασία και την πολυπλοκότητά του το ζήτημα των «εθνικών γαιών». «Εθνικές γαίες» ήταν οι ακίνητες, οι κτηματικές ιδιοκτησίες των Οθωμανών στις περιοχές που περιήλθαν στον έλεγχο του ελληνικού κράτους. Η γη αυτή ανήκε είτε στο οθωμανικό δημόσιο είτε σε μουσουλμανικά ιδρύματα είτε σε ιδιώτες, ως ιδιοκτησία ή ως δικαίωμα νομής (εκμετάλλευσης).
Οι περιουσίες αυτές περιήλθαν στην κυριότητα του ελληνικού κράτους «επαναστατικώ δικαίω». Υπολογίζεται ότι η έκταση των εθνικών κτημάτων ανερχόταν χονδρικά σε 4.000.000 έως 5.000.000 στρέμματα.
β. Σελίδα σχολικού βιβλίου 143
Υπηρεσία που ιδρύθηκε στα πλαίσια της Ύπατης Αρμοστείας Σμύρνης και η οποία βοηθούσε όσους πρόσφυγες επέστρεφαν από την Ελλάδα (μετά τη λήξη του Α΄ παγκοσμίου πολέμου για την Τουρκία) να εγκατασταθούν στα σπίτια και τις ασχολίες τους.
γ. Σελίδα σχολικού βιβλίου 213-214
Κυβέρνηση που οργανώθηκε μετά την κήρυξη της επανάστασης στο Θέρισο (10 Μαρτίου του 1905), με πρόεδρο τον Ελευθέριο Βενιζέλο και υπουργούς τους Κ. Φούμη και Κ. Μάνο. Η κυβέρνηση προέβη στην έκδοση γραμματίων για εσωτερικό πατριωτικό δάνειο 100.000 δραχμών, οργάνωσε υπηρεσίες οικονομικών, συγκοινωνιών και διοίκησης, τύπωσε γραμματόσημα και εξέδιδε την εφημερίδα «Το Θέρισο». Η επανάσταση του Θερίσου είχε πλέον αποκτήσει ισχυρά ερείσματα σε όλη την Κρήτη, ενώ η χωροφυλακή, που υποστήριζε τον Πρίγκιπα, δεν ήταν σε θέση να ελέγχει τα πράγματα, καθώς μάλιστα πολλοί χωροφύλακες αυτομόλησαν προς τους επαναστάτες.
ΘΕΜΑ Α2
α. Λάθος
β. Σωστό
γ. Σωστό
δ. Λάθος
ε. Λάθος
ΘΕΜΑ Β1
α. Σελίδα σχολικού βιβλίου 76
Η νέα γενιά ασκούσε έντονη κριτική στους παλαιότερους και φρονούσε ότι το συνταγματικό πολίτευμα δεν μπορούσε να αναπτυχθεί, καθώς το εμπόδιζαν η Αυλή και ο ίδιος ο βασιλιάς, τον οποίο θεωρούσε πολιτικά ατάλαντο. Περί τα τέλη της δεκαετίας του 1850 έγινε φανερή μια συνολική δυσαρέσκεια μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού λόγω της οικονομικής δυσπραγίας και της δυσλειτουργίας του πολιτικού συστήματος και συγκροτήθηκαν αντιπολιτευτικοί όμιλοι με εκσυγχρονιστικά κατά κύριο λόγο αιτήματα: ελεύθερες εκλογές, φορολογική μεταρρύθμιση με στόχο την ελάφρυνση των αγροτών, κρατικές επενδύσεις σε έργα υποδομής, ίδρυση αγροτικών τραπεζών, απλούστερη διοίκηση. Τα αιτήματα αυτά εξέφρασε σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική του δράση ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος.
β. Σελίδα σχολικού βιβλίου 93-94
Ήδη από το 1912, μετά τη σαρωτική νίκη του στις εκλογές, ο Βενιζέλος ήταν κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού, χωρίς ουσιαστική κοινοβουλευτική αντιπολίτευση. Το 1913, τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ διαδέχθηκε στο θρόνο ο Κωνσταντίνος, στον οποίο ο Βενιζέλος, ένα χρόνο νωρίτερα, παραχώρησε το αξίωμα του αρχιστράτηγου. Μέχρι το 1915 οι δύο ισχυρές προσωπικότητες δεν ήρθαν σε σύγκρουση. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης αναγνώριζαν στον βασιλιά το δικαίωμα να επιβάλλει τη δική του άποψη για την εξωτερική πολιτική, παραβλέποντας ότι κάτι τέτοιο ήταν αντισυνταγματικό. Αυτό ενίσχυσε τους εχθρούς της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, προ πάντων έναν κύκλο αντιδημοκρατικών αξιωματικών.
Με αφορμή τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις ως προς τη σκοπιμότητα ή μη της συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο. Οι Φιλελεύθεροι τάσσονταν υπέρ της συμμετοχής στον πόλεμο, στο πλευρό της Αντάντ, επειδή προσδοκούσαν ότι με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα θα είχε εδαφικά οφέλη. Ο βασιλιάς και το Γενικό Επιτελείο είχαν διαφορετική εκτίμηση. Θεωρούσαν ανεύθυνη τη θέση των Φιλελευθέρων, εκτιμώντας ότι η έκβαση του πολέμου ήταν αβέβαιη και θα μπορούσαν να νικήσουν οι Κεντρικές δυνάμεις. Δεδομένης της κυριαρχίας της Αγγλίας στην ανατολική Μεσόγειο, και παρά τους δεσμούς του με τη Γερμανία, ο Κωνσταντίνος δεν μπορούσε να ζητήσει συμμετοχή στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων, γι’ αυτό έλαβε θέση υπέρ της ουδετερότητας της Ελλάδας. Η εμμονή του Κωνσταντίνου στη θέση αυτή, τον οδήγησε να δράσει με τρόπο που υπέσκαπτε τα θεμέλια του πολιτικού συστήματος. Ο βασιλιάς ανέπτυξε μυστική διπλωματία εν αγνοία της κυβέρνησης, καταφεύγοντας ακόμη και σε παράνομα μέσα (π.χ. παράδοση απόρρητων διπλωματικών εγγράφων στους Γερμανούς). Το 1915 προκάλεσε δύο φορές την παραίτηση της κυβέρνησης.
ΘΕΜΑ Β2
Σελίδα σχολικού βιβλίου 220
Η ευτυχής για την Ελλάδα έκβαση των Βαλκανικών πολέμων έδωσε και στο Κρητικό Ζήτημα την οριστική λύση του. Με το άρθρο 4 της Συνθήκης του Λονδίνου (30 Μαΐου 1913) ο σουλτάνος παραιτήθηκε από όλα τα δικαιώματά του στην Κρήτη, την οποία παραχωρούσε στις Μ. Δυνάμεις της Ευρώπης. Με ιδιαίτερη συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας (14 Νοεμβρίου 1913) ο σουλτάνος παραιτήθηκε από κάθε δικαίωμά του στην Κρήτη, η οποία έτσι εντάχθηκε στην ελληνική επικράτεια ως οργανικό και αναπόσπαστο τμήμα της. Οι Μ. Δυνάμεις αποδέχθηκαν σιωπηρά τη λύση αυτή, δηλώνοντας απλώς ότι έλαβαν γνώση των ενεργειών της ελληνικής κυβέρνησης.
ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ
ΘΕΜΑ Γ1
α. Σελίδα σχολικού βιβλίου 138-139
Τους πρώτους μήνες του 1914 έγιναν αθρόες μεταναστεύσεις Μουσουλμάνων της Σερβίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδας προς τη Μικρά Ασία, οι οποίες υποκινήθηκαν σε γενικές γραμμές από την τουρκική κυβέρνηση. Αυτό έδωσε το πρόσχημα στην τουρκική κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την επικείμενη είσοδο της Τουρκίας στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, να εκδιώξει τους Έλληνες. Πρώτα θύματα υπήρξαν οι Έλληνες της Ανατολικής Θράκης, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους στις αρχές του 1914. Το Μάιο οι διωγμοί επεκτάθηκαν και στη Δυτική Μικρά Ασία, με το πρόσχημα της εκκένωσης της περιοχής απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, για στρατιωτικούς λόγους. Όλη η επιχείρηση έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών, συμμάχων των Τούρκων. Η εκκένωση μεθοδεύτηκε πρώτα με ανθελληνική εκστρατεία του τουρκικού τύπου και καταπίεση των Ελλήνων για να εξαναγκαστούν σε «εκούσια» μετανάστευση. Σε πολλές περιπτώσεις διαπράχθηκαν λεηλασίες και δολοφονίες σε βάρος των Ελλήνων.
Οι διώξεις και οι εκτοπίσεις του ελληνικού στοιχείου συνεχίστηκαν, με μικρότερη όμως ένταση, και κατά τα επόμενα χρόνια, μέχρι το τέλος του πολέμου, το 1918, και επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές (Μαρμαράς, Πόντος κ.ά.). Οι πρόσφυγες που έφθασαν στην Ελλάδα το διάστημα αυτό ανήλθαν σε πολλές χιλιάδες.
Από το κείμενο Α αξιοποιούμε τα εξής στοιχεία:
✓ «Σύμφωνα με τους Τούρκους» το πρόσχημα ήταν ότι «οι μουσουλμάνοι εγκατέλειπαν την ελληνική Μακεδονία και την Ήπειρο.»
✓ Τον Απρίλιο του 1914, 89.565 από την Ανατολική Θράκη πρόσφυγες φτάνουν στη Θεσσαλονίκη.
✓ Το Μάιο προστίθενται 30.352 από την Ανατολική Θράκη και μόλις 29 από τη Μικρά Ασία.
✓ Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου ο αριθμός μειώνεται σε 21.622 πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όμως αυξάνεται ο αριθμός των εκτοπισμένων που προέρχονται από τη Μικρά Ασία. Συγκεκριμένα, αριθμούν 15.304 και είναι εντυπωσιακό το ότι η συντριπτική πλειονότητα (13.403) εκδιώκονται «το τριήμερο από τις 13 έως και τις 15 Ιουνίου.»
✓ Συνολικά, υπολογίζονται σε 156.872 «οι Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία που είχαν φτάσει στη Θεσσαλονίκη» τον Ιούνιο του 1914.
Από το κείμενο Β, τον πίνακα που παραθέτει στοιχεία από τη «Μαύρη Βίβλο» της Πατριαρχικής Επιτροπής, διαπιστώνουμε ότι, με βάση τον αριθμό των διωχθέντων, μεγαλύτερη ένταση προσέλαβε ο πρώτος διωγμός στον Πόντο, από όπου εκτοπίστηκαν 257.000 Έλληνες, ενώ από τη Δυτική Μικρά Ασία 145.000 και από τη Θράκη 88.000.
β. Σελίδα σχολικού βιβλίου 139
Οι καταπιέσεις που υπέστησαν οι Έλληνες πήραν τις εξής μορφές:
- Θεσπίστηκαν έκτακτες επιβαρύνσεις και επιτάξεις ειδών για τις ανάγκες του πολέμου.
- Τέθηκαν εμπόδια στις εμπορικές δραστηριότητές τους.
- Πληθυσμοί χωριών ή και ευρύτερων περιοχών μετατοπίστηκαν από τις ακτές προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας.
- Οι άνδρες άνω των 45 ετών, που δεν στρατεύονταν, επάνδρωσαν τα τάγματα εργασίας. Εκεί πολλοί πέθαναν από κακουχίες, πείνα και αρρώστιες. Όσοι είχαν ηλικία 20-45 ετών μπορούσαν αρχικά να εξαγοράσουν τη στρατιωτική τους θητεία. Όσοι δεν πλήρωσαν χαρακτηρίστηκαν λιποτάκτες. Μετά την κατάργηση της δυνατότητας εξαγοράς της θητείας σημειώθηκαν χιλιάδες λιποταξίες και όσοι συνελήφθησαν, εκτελέστηκαν.
Από το κείμενο Γ αξιοποιούμε τα εξής στοιχεία:
✓ Τα τάγματα εργασίας -«εργατικά τάγματα» όπως αναφέρονται στην πηγή- ήταν στρατόπεδα συγκέντρωσης που αποσκοπούσαν στην «εξόντωση του δυναμικότερου στοιχείου του ελληνικού πληθυσμού».
✓ «Οι Έλληνες εξαγόραζαν τη θητεία τους πουλώντας την περιουσία τους».
✓ «Οι φτωχότεροι κατέφευγαν στα βουνά» και «χαρακτηρίζονταν λιποτάκτες» ενώ «οι οικογένειές τους αντιμετώπιζαν σκληρά αντίποινα».
✓ 250.000 υπολογίζονται τα θύματα σύμφωνα με Έλληνες βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου.
ΘΕΜΑ Δ1
α. Το 1927, με αφορμή το αίτημα της Ελλάδας στην Κοινωνία των Εθνών για παροχή πρόσθετου δανείου, τέθηκε το ζήτημα της δημιουργίας μιας κεντρικής κρατικής τράπεζας, που θα αναλάμβανε τη διαχείριση των χρεών, την έκδοση χαρτονομίσματος και την ενιαία εφαρμογή της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής. Παρά τις αντιδράσεις της Εθνικής Τράπεζας και κάτω από την πίεση των ξένων συμβούλων, το Μάιο του 1927 ιδρύθηκε η Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία άρχισε τη λειτουργία της ένα χρόνο αργότερα και συγκεκριμένα στις 14 Μαΐου 1928, όπως αναφέρεται στο δευτερογενές ιστορικό παράθεμα του Κ.Κωστή (Κείμενο Α΄). Πολύ γρήγορα πέτυχε σταθερές ισοτιμίες της δραχμής με τα ξένα νομίσματα, στηρίζοντας την έκδοση χαρτονομίσματος στα αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα και εξασφαλίζοντας τη μετατρεψιμότητα του εθνικού νομίσματος σε χρυσό. Στη βάση αυτής δραστηριότητας βρίσκεται, σύμφωνα με τον Κ.Κωστή η σύνδεση της δραχμής με ένα νόμισμα «χρυσής βάσης», την Αγγλική λίρα συγκεκριμένα. Αυτή η σύνδεση δημιουργούσε μια νέα ευνοϊκή πραγματικότητα στις οικονομικές ανταλλαγές, μια και οι δικαιούχοι του εθνικού νομίσματος είχαν τη δυνατότητα «με κάποιους περιορισμούς» να το μετατρέψουν σε λίρες. Ως αποτέλεσμα, η κυκλοφορία του νομίσματος και η χρηματοπιστωτική εικόνα της χώρας συνδέθηκε με τις «διακυμάνσεις» των συναλλαγών της με το εξωτερικό. Η επιτυχία αυτή οδήγησε τα δημόσια οικονομικά σε περίοδο ευφορίας, βελτίωσε την πιστοληπτική ικανότητα του κράτους, ενίσχυσε την εισροή συναλλάγματος και τις επενδύσεις και προκάλεσε μία ισχυρή δυναμική που επέτρεψε τις σημαντικές πολιτικές, θεσμικές και οικονομικές πρωτοβουλίες της τελευταίας κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928-1932). Η περίοδος αυτή κράτησε μέχρι τις αρχές του 1932, οπότε εκδηλώθηκαν στη χώρα οι συνέπειες της μεγάλης οικονομικής κρίσης, που ξεκίνησε από τη Νέα Υόρκη το 1929. Η παγκόσμια οικονομική κρίση έφτασε στην Ελλάδα σε μία εποχή «ευημερίας». Η «ευημερία» σήμαινε ότι η εμπιστοσύνη των Ελλήνων σε ένα καλύτερο οικονομικά μέλλον είχε αποκατασταθεί, οι σκοτεινές εποχές της δεκαετίας του 1920 έδειχναν να απομακρύνονται, οι πληγές έκλειναν, η φτώχεια περιοριζόταν και το ελληνικό κράτος έδειχνε να σχεδιάζει το μέλλον με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία.
β. Οι προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης να αποτρέψει την κρίση εξάντλησαν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό και συνάλλαγμα. Αίτιο γι' αυτό, όπως αναφέρεται στο δευτερογενές παράθεμα του Χ.Χατζηιωσήφ (Κείμενο Β΄), υπήρξε η εγκατάλειψη από τη Μ.Βρετανία, τον Σεπτέμβριο του 1931 του «χρυσού κανόνα», ως συνέπεια της κρίσης της στερλίνας. Μπροστά στη νέα αυτή πραγματικότητα, τόσο η κυβέρνηση όσο και η Τράπεζα της Ελλάδας κατέβαλαν, καθόλη τη διάρκεια των ετών 1931 και 1932, προσπάθειες να αποτρέψουν το ενδεχόμενο απώλειας της δυνατότητας του εθνικού νομίσματος να μετατρέπεται ελεύθερα, στη βάση του «κανόνα χρυσού συναλλάγματος». Στην αντίθετη περίπτωση θα ήταν δεδομένη η υποτίμηση της δραχμής, κάτι που θα καθιστούσε πρακτικά αδύνατη την «εξυπηρέτηση του εξωτερικού δημοσίου χρέους». Η κατάσταση, ωστόσο, δεν ήταν αναστρέψιμη. Την άνοιξη του 1932, η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αποφύγει την αναστολή της μετατρεψιμότητας του εθνικού νομίσματος, καθώς και την αναστολή εξυπηρέτησης των εξωτερικών δανείων.
γ. Έτσι εγκαινιάστηκε μια περίοδος ισχυρού κρατικού παρεμβατισμού στα οικονομικά ζητήματα, ιδιαίτερα στις εξωτερικές συναλλαγές, και μια πολιτική προστατευτισμού, με σκοπό την αυτάρκεια της χώρας. Ως τέτοια μέτρα νοούνται, σύμφωνα με το δευτερογενές παράθεμα του Άγγελου Βλάχου (Κείμενο Γ΄), η κατάργηση της δυνατότητας να μετατρέπεται ελεύθερα η δραχμή σε συνάλλαγμα, η αναστολή εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, η «αναδιοργάνωση του δασμολογίου» και η εφαρμογή της μεθόδου του διακανονισμού (clearing) στο εξωτερικό εμπόριο. Οι ρυθμίσεις αυτές, πρωτόγνωρες για τη χώρα, δημιούργησαν ένα «προστατευτικό φλοιό» απέναντι στην οικονομική κρίση. Η Ελλάδα μπήκε με τη σειρά της στο χώρο της κλειστής οικονομίας, όπου οι συναλλαγές καθορίζονταν περισσότερο από γραφειοκρατικές διαδικασίες παρά από ελεύθερες οικονομικές συμφωνίες. Τα μέτρα αυτά («δυναμικά» και «αντιδημοτικά» κατά τον Α.Βλάχο), στόχευαν στην αυτάρκεια της χώρας και στην εσωτερική ανάπτυξη, την «αυτοδύναμη» και ορθολογικά οργανωμένη οικονομία.
Στο εξωτερικό εμπόριο κυριάρχησε προοδευτικά η μέθοδος του διακανονισμού «κλήριγκ». Οι διεθνείς συναλλαγές δεν γίνονταν, δηλαδή, με βάση το μετατρέψιμο συνάλλαγμα αλλά με βάση διακρατικές συμφωνίες που κοστολογούσαν τα προς ανταλλαγή προϊόντα και φρόντιζαν να ισοσκελίσουν την αξία των εισαγωγών με την αντίστοιχη των εξαγωγών, στο πλαίσιο ειδικών λογαριασμών. Για μια χώρα, όπως η Ελλάδα, όπου οι συναλλαγές με το εξωτερικό ήταν έντονα ελλειμματικές, η διαδικασία αυτή, πέρα από τα αρνητικά, είχε και θετικά στοιχεία.
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ για να ανανεώσετε τη σελίδα!
Τα θέματα και ο σχολιασμός των θεμάτων θα μπορείτε να τα δείτε εδώ.
ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΝΕΑ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
