Τελευταία Φοιτητικά Νέα - Ροή Ειδήσεων

 Λογοκλοπή: Τι ορίζει η Νομοθεσία και τι ποινές επιβάλλουν τα Πανεπιστήμια

Λογοκλοπή: Τι ορίζει η Νομοθεσία και τι ποινές επιβάλλουν τα Πανεπιστήμια

Επαφίεται στην κρίση του Ιδρύματος και των ανώτατων οργάνων του, η διερεύνηση και η επιβολή ποινής μετά τη διαπίστωση της λογοκλοπής, με την προϋπόθεση το Ίδρυμα να ορίσει τη λογοκλοπή ως έννοια και ως πειθαρχικό παράπτωμα.

Η γενική ερμηνεία της λογοκλοπής έγκειται στην «παράνομη οικειοποίηση» και «κλοπή και δημοσίευση» ενός άλλου συγγραφέα «της γλώσσας, των σκέψεων, των ιδεών, ή εκφράσεων» και στην παρουσίαση αυτών ως αρχική εργασία κάποιου.


Η έννοια της λογοκλοπής είναι ευρεία και παίρνει πολλές μορφές, όπως παρουσιάζεται στη συνέχεια στην αντίστοιχη ενότητα και ένας ορισμός με την στενή έννοια είναι επισφαλής. Αυτό συμβαίνει κυρίως για δύο λόγους:

  1. Η τεχνολογική ανάπτυξη επιτρέπει ευφάνταστους τρόπους “κλοπής” ή νέες μορφές λογοκλοπής καθιστώντας τη μη πεπερασμένη.
  2. Η διακλάδωση των μορφών της δεν συνοψίζεται σε έναν ορισμό.
  3. Η λογοκλοπή μπορεί να είναι διαδικτυακή, προφορική, γραπτή ή άλλο.

Αποτελεί παράπτωμα ακαδημαϊκής δεοντολογίας και ηθική αξιόποινη πράξη. Το «ακαδημαϊκό παράπτωμα» ή «ακαδημαϊκή ανεντιμότητα» όπως αναφέρεται στη βιβλιογραφία [Christiansen Hughes and McCabe 2006; Trost 2009], διαχωρίζει τις συνέπειες των πράξεων και ιεραρχεί τη σημαντικότητά τους.

Είναι σκόπιμο να αναφερθεί, όπως αναλύεται και σε άλλη ενότητα, ότι η λογοκλοπή αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα και κυρίως εστιάζεται στην ηθική διάσταση της κλοπής και όχι τόσο στην ποινική της διάσταση.

Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη δεν εξειδικεύει την περίπτωση της λογοκλοπής, ωστόσο προστατεύει την πνευματική και διανοητική ιδιοκτησία. Διαχωρίζεται πλήρως το περιουσιακό και πνευματικό δικαίωμα του δημιουργού. Το νομοθετικό πλαίσιο αναφέρεται και στην περίπτωση της εκπαίδευσης (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια).

Εθνικό νομοθετικό πλαίσιο

Το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν διασαφηνίζει την περίπτωση της λογοκλοπής, η οποία εντάσσεται στο γενικότερο πεδίο της παραβίασης της πνευματικής ιδιοκτησίας. Ο Νόμος 2121/1993 αναπτύσσει τα θέματα της Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Συγγενικά Δικαιώματα και Πολιτιστικά Θέματα (ΦΕΚ Α/25/1993 - Θέση σε ισχύ: 04.03.1993). Ταυτόχρονα, έχει συσταθεί ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (άρθρο 69 του Ν.2121/1993, ΠΔ311/1994 (ΦΕΚ A/165/1994), με το άρθρο 8 παρ. 13 και 14 του Ν.2557/1997 (ΦΕΚ Α/217/1997), με το άρθρο 7 παρ. 13 του Ν.2819/2000 (ΦΕΚ Α/84/2000) και με το άρθρο 46 παρ. 9 - 13 του Ν.3905/2010 (ΦΕΚ Α/219/2010), https://www.opi.gr/index.php/vivliothiki/2121-1993

Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας:

  • Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ασχολείται γενικά με κάθε πρόβλημα που εμφανίζεται στο χώρο της πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων, εκπροσωπεί την Ελλάδα στους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς καθώς και στα Όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
  • Εποπτεύει τη λειτουργία του συστήματος προστασίας των δημιουργών και δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων, διαφυλάσσει τα δικαιώματα των χρηστών και του κοινού, εξισορροπεί τα συμφέροντα τομέων που άπτονται ζητημάτων πνευματικής ιδιοκτησίας με αυτά της βιομηχανικής ιδιοκτησίας, ενσωματώνει και προσαρμόζει τις τελευταίες εξελίξεις σε κοινοτικό και διεθνές επίπεδο στην Ελλάδα συμβάλλοντας στην προαγωγή της δημιουργικότητας και του πολιτισμού.
  • Είναι αρμόδιος να διοργανώνει επίσης σεμινάρια για την επιμόρφωση και ενημέρωση των δικαστών, δικηγόρων, διοικητικών υπαλλήλων, δημιουργών, δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων, φοιτητών και σπουδαστών για θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας και συγγενικών δικαιωμάτων και παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα θέματα αυτά.

Επομένως, το νομοθετικό πλαίσιο δεν περιλαμβάνει αποκλειστικές διατάξεις σχετικές με τη λογοκλοπή, παραπέμποντας σε κανόνες δεοντολογίας και στην εθνική νομοθεσία και νομολογία, κατά περίπτωση.

Επιπλέον, καθώς στην ακαδημαϊκή κοινότητα δεν υπάρχει σαφής ορισμός της λογοκλοπής, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι πειθαρχικές συνέπειες δεν είναι σαφώς ορισμένες. Η ελληνική νομοθεσία για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ορίζει το νομοθετικό πλαίσιο για τα πειθαρχικά παραπτώματα. Δε σημειώνεται σαφής διαφοροποίηση για τη λογοκλοπή.

Σύμφωνα με το άρθρο 23 του Γενικού Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Α.Ε.I. (ΠΔ 160 ΦEK Α/220/3.11.2008):

«Πειθαρχικά παραπτώματα για τα μέλη Δ.Ε.Π. ή Ε.Π., Ε.Ε.ΔΙ.Π. ή Ε.ΔΙ.Π., Ε.Τ.Ε.Π. και το λοιπό βοηθητικό και έκτακτο διδακτικό− εκπαιδευτικό προσωπικό των Α.Ε.Ι., καθώς και για τους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές ή σπουδαστές και υποψήφιους διδάκτορες συνιστούν η παραβίαση των κείμενων διατάξεων της νομοθεσίας για τα Α.Ε.Ι., η παραβίαση των αποφάσεων των οργάνων του ιδρύματος και η παραβίαση των κανόνων συμπεριφοράς που πρέπει να επιδεικνύουν τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, ώστε να μην διαταράσσεται η δημοκρατική λειτουργία και να μην θίγεται το κύρος του Α.Ε.Ι. και των λειτουργών του.»

Ειδικότερα, «… πειθαρχικά παραπτώματα συνιστούν ιδίως: α) Η συνειδητή αποσιώπηση της άμεσης ή έμμεσης συνεισφοράς άλλων προσώπων στο αντικείμενο της επιστημονικής τους έρευνας και διδασκαλίας… ».

Επομένως, αν το Ίδρυμα ορίζει ως πειθαρχικό παράπτωμα τη διαπίστωση λογοκλοπής, πρέπει να εφαρμόζεται το άρθρο 23 του Πρότυπου Γενικού Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Α.Ε.I. (ΠΔ 160 ΦEK Α/220/3.11.2008):

«Ένορκη διοικητική εξέταση (Ε.Δ.Ε.) ενεργείται κάθε φορά που η υπηρεσία έχει σοβαρές υπόνοιες ή σαφείς ενδείξεις για τη διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος» (Ν. 2683/99 Άρθρο 127, ΦΕΚ19 Α).

Συμπεραίνεται λοιπόν, πως επαφίεται στην κρίση του Ιδρύματος και των ανώτατων οργάνων του, η διερεύνηση και η επιβολή ποινής μετά τη διαπίστωση της λογοκλοπής, με την προϋπόθεση το Ίδρυμα να ορίσει τη λογοκλοπή ως έννοια και ως πειθαρχικό παράπτωμα.

Tο αδίκημα της λογοκλοπής στα ΑΕΙ

Παράδειγμα απόφασης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για το αδίκημα της λογοκλοπής.

Απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. αριθ. 71/26-3-2013 και Γ.Σ. αριθ. 175/26-3-2013 για τη λογοκλοπή:

Η λογοκλοπή, με βάση τον Εσωτερικό Κανονισμό του ΑΠΘ, αποτελεί πειθαρχικό αδίκημα και μπορεί να οδηγήσει σε πειθαρχικές ποινές «ανάλογες προς τη βαρύτητα του παραπτώματος, τις ειδικές συνθήκες τέλεσής του και το βαθμό της υπαιτιότητας».

Εάν κατά τη διάρκεια εκπόνησης οποιασδήποτε γραπτής εργασίας (πρόοδο, διπλωματική, διάλεξη, διδακτορική διατριβή, κτλ.) διαπιστωθεί εκούσια λογοκλοπή, o επόπτης αναφέρει το παράπτωμα στην Επιτροπή Σπουδών, ή στη Συντονιστική Επιτροπή του ΠΜΣ, οι οποίες και εισηγούνται στη ΓΣΕΣ σχετικά με την αρμόζουσα πειθαρχική ποινή, με βάση τις ποινές που ορίζει ο Εσωτερικός Κανονισμός του Πανεπιστημίου.

Σε κάθε περίπτωση, ο φοιτητής/η φοιτήτρια χάνει το δικαίωμα να καταθέσει την εργασία του/της και υποχρεούται να εκπονήσει νέα εργασία με διαφορετικό θέμα.

Πάσης φύσεως γραπτές εργασίες που έχουν κατατεθεί επίσημα, εάν διαπιστωθεί πως αποτελούν προϊόν λογοκλοπής, μηδενίζονται αυτόματα. Η ΓΣΕΣ εισηγείται στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του ΑΠΘ την προσωρινή αποβολή του φοιτητή/της φοιτήτριας, για διάστημα ανάλογο με τη βαρύτητα του παραπτώματος. Κατ’ εξακολούθηση παραβίαση των κανόνων περί λογοκλοπής συνεπάγεται την παραπομπή του φοιτητή/της φοιτήτριας στο Πειθαρχικό Συμβούλιο με το αίτημα της διαρκούς αποβολής.

Στην περίπτωση των μεταπτυχιακών σπουδών, η επίσημη κατάθεση τελικής εργασίας που αποτελεί προϊόν λογοκλοπής μπορεί να οδηγήσει, με βάση τη σχετική εισήγηση της Επιτροπής Σπουδών του ΠΜΣ και της ΓΣΕΣ, στη διαγραφή του φοιτητή/της φοιτήτριας από το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, αναφέρει σχετική ανακοίνωση Τμήματος του ΑΠΘ προς τους φοιτητές του.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Κάθε εργασία που κατατίθεται, προπτυχιακή ή μεταπτυχιακή, συνοδεύεται από την ακόλουθη γραπτή δήλωση, η οποία επισυνάπτεται στο τελικό κείμενο πριν από τη σελίδα περιεχομένων της εργασίας:

Παράδειγμα Υπεύθυνης Δήλωση Φοιτητή/τριας (Τμήματος του ΑΠΘ):

Βεβαιώνω ότι είμαι συγγραφέας της παρούσας εργασίας και ότι έχω αναφέρει ή παραπέμψει σε αυτήν, ρητά και συγκεκριμένα, όλες τις πηγές από τις οποίες έκανα χρήση δεδομένων, ιδεών, προτάσεων ή λέξεων, είτε αυτές μεταφέρονται επακριβώς (στο πρωτότυπο ή μεταφρασμένες) είτε παραφρασμένες. Επίσης βεβαιώνω ότι αυτή η εργασία προετοιμάστηκε από εμένα προσωπικά ειδικά για το συγκεκριμένο μάθημα/σεμινάριο/πρόγραμμα σπουδών.

Κατεβάστε εδώ το έντυπο της δήλωσης.

Ο Υφυπουργός Παιδείας για το παράπτωμα της λογοκλοπής στα Πανεπιστήμια

Δείτε ΕΔΩ όλα τα τελευταία Φοιτητικά Νέα.

Φοιτητικά Νέα/Foititikanea.gr