Σχολίασε το άρθρο
Η Δίκη στο ΣτΕ για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια: Η Κρίσιμη Μάχη για το Άρθρο 16 και τη Δημόσια Εκπαίδευση
Φοιτητικές Ειδήσεις: Σήμερα 11 Απριλίου 2025, στις 11 π.μ., διεξήχθη ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) μία δίκη υψίστης και ιστορικής σημασίας για την Ελλάδα της Μεταπολίτευσης. Η υπόθεση αφορά αιτήσεις ακυρώσεως κατά κοινής υπουργικής απόφασης των Υπουργών Παιδείας και Οικονομικών, η οποία βασίζεται στον νόμο 5094/2024 περί ιδιωτικών Πανεπιστημίων.
Οι αιτήσεις ακύρωσης έχουν υποβληθεί από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ), καθώς και από καθηγητές ΑΕΙ και Κολεγίων, και στρέφονται κατά της υπουργικής απόφασης που εκδόθηκε βάσει των διατάξεων του νόμου 5094/2024 για την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Ο σκοπός των αιτήσεων είναι ο έλεγχος της συνταγματικότητας και νομιμότητας της πράξης, με επίκεντρο το Άρθρο 16 του Συντάγματος, το οποίο κατοχυρώνει ρητώς τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης, επιτρέποντας την παροχή της αποκλειστικά από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) και δημόσιους λειτουργούς.
Ο προσβύτερος καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Πάνος Λαζαράτος, είχε απευθύνει δημόσια πρόσκληση σε φοιτητές όλων των επιπέδων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης – από προπτυχιακούς έως υποψήφιους διδάκτορες – να καταθέσουν πρόσθετη παρέμβαση, αναλαμβάνοντας ο ίδιος το σύνολο των δικαστικών εξόδων.
Η κίνηση αυτή ενεργοποίησε 18 φοιτητές του ΕΚΠΑ να συμμετάσχουν ενεργά στη διαδικασία, καταθέτοντας, δια του καθηγητού, παρέμβαση υπέρ της ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης.
Η σημερινή διαδικασία διήρκησε πολλές ώρες και πραγματοποιήθηκε σε κατάμεστη αίθουσα των προσωρινών εγκαταστάσεων του ΣτΕ στην οδό Αιόλου 80. Κατά τη διάρκειά της, αναπτύχθηκαν εκτενώς οι ισχυρισμοί και των δύο πλευρών.
Τα επιχειρήματα των αιτούντων
Οι πληρεξούσιοι των τεσσάρων αιτήσεων ακυρώσεως που υποβλήθηκαν, πληρεξούσιοι ταυτόχρονα των πολυάριθμων φοιτητικών παρεμβάσεων υπέρ τους, εστίασαν στην πρόδηλη υπέρβαση των στενών, αλλά και αποτάτων, γραμματικών ορίων της διάταξης, τη παραβίαση της ιστορικής βούλησης του συντακτικού νομοθέτη, όσο και της τελεολογικά συστελόμενης ερμηνείας του άρθρου 16. Τονίστηκε πως η Ολομέλεια του ΣτΕ, σε περίπτωση θετικής απόφανσης αναφορικά με τη συνταγματικότητα του νόμου, οδηγείται σε μια οιονεί αναθεώρηση του άρθρου 16, συγχέοντας τον χαρακτήρα της δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας, καταστρατηγώντας ευθέως το Σύνταγμα.
Η επιχειρηματολογία υπέρ της Διοίκησης
Στον αντίποδα, οι συνήγοροι και παρεμβαίνοντες υπέρ της Διοίκησης μίλησαν για δυναμική–ζωντανή–εξελικτική ερμηνεία του Συντάγματος, ένα σύνταγμα που πρέπει να εναρμονίζεται με την κοινωνική πραγματικότητα και τις μεταβολές αυτής, προς μια εκπαίδευση όχι μόνο δημόσια (νομολογία περί συστάσεως ιδιωτικών κολλεγίων στο παρελθόν), ούτε μόνο δωρεάν (νομολογία περί τοποθέτησης διδάκτρων στα μεταπτυχιακά προγράμματα της ανώτατου δημοσίας εκπαίδευσης και δη, του ΕΚΠΑ). Επίσης, προβλήθηκαν επιχειρήματα αναφορικά με τη σύμφωνη με το ενωσιακό δίκαιο ερμηνευτική προσέγγιση του άρθρου 16, θεμελιώνοντας τον ισχυρισμό σε πάγια νομολογία του ΣτΕ που έχει κινηθεί στα ίδια πλαίσια (υπόθεση βασικού μετόχου).
“Δεν πρέπει να θυσιαστεί η αρχή της νομιμότητας”
Ένας από τους 18 φοιτητές που συμμετείχαν στην σημερινή διαδικασία, δήλωσε μέσω του «Φοιτητικά Νέα»: "Ως φοιτητής Νομικής, εύχομαι όσα διδασκόμαστε από το πρώτο έτος να μην θυσιαστούν στον βωμό του κέρδους. Η ιεραρχική μεθοδολογική προσέγγιση του δικαίου, η ασφάλεια δικαίου, η αρχή της νομιμότητας, η εκπαιδευτική και επαγγελματική ισότητα, καθώς και η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη των πολιτών στο Κράτος, είναι πυλώνες της συνταγματικής τάξης και δεν μπορεί να αμφισβητούνται για λόγους ΑΕΠ, brain drain ή "πανεπιστημιακής εξωστρέφειας". Η σημερινή μάχη είναι η αρχή ενός μεγάλου αγώνα. Έχουμε ευθύνη να διαφυλάξουμε το μέλλον της εκπαίδευσής μας από μεταρρυθμίσεις που απειλούν τον δημόσιο χαρακτήρα της."
Εν αναμονή της απόφασης
Το επόμενο διάστημα, η Ολομέλεια καλείται να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν οι επίμαχες διατάξεις του ν. 5094/2024 είναι σύμφωνες με το άρθρο 16 του Συντάγματος, εάν παρακάμπτεται με τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού η προβλεπόμενη στο άρθρο 110 του Συντάγματος διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης και εάν με τις διατάξεις αυτές καλύπτονται οι συνταγματικές απαιτήσεις για την ανώτατη τριτοβάθμια εκπαίδευση (ακαδημαϊκή ελευθερία, υπηρεσιακή κατάσταση διδακτικού προσωπικού των παραρτημάτων, κρατική εποπτεία, αυτοδιοίκηση).
Η Ολομέλεια του ΣτΕ επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή της.
ΔΕΙΤΕ ΠΡΩΤΟΙ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΝΕΑ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
