Αναγνωρισμένα Δημόσια Πανεπιστήμια.. με μη αναγνωρισμένα Επαγγελματικά Δικαιώματα
*Του Στράτου Στρατηγάκη Μαθηματικού - Ερευνητή
Με ρωτούν αρκετοί με σπουδές στο εξωτερικό, που εργάζονται σε μεγάλες πολυεθνικές: Γιατί είναι τόσο σοβαρό θέμα στην Ελλάδα το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων. Δεν είναι και τόσο σημαντικό ζήτημα.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα δίνουν στους μηχανικούς το δικαίωμα υπογραφής μελετών, τους δίνουν, δηλαδή, τη δυνατότητα να κερδίσουν χρήματα. Αν θέλουν να εργαστούν σε μία μεγάλη εταιρία ως μηχανικοί τότε δεν τους χρειάζονται τα επαγγελματικά δικαιώματα που απορρέουν από το πτυχίο του μηχανικού. Συνεπώς αν μία σχολή μηχανικών δίνει πτυχία που δεν έχουν επαγγελματικά δικαιώματα δε σημαίνει ότι οι κάτοχοι του πτυχίου δεν μπορούν να εργαστούν πουθενά. Αποκλείονται από κάθε σχέση τους με το ελληνικό δημόσιο. Δεν μπορούν να υπογράψουν μελέτες και δεν μπορούν να διοριστούν στο δημόσιο.
Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων των Πανεπιστημίων αποτελούν ακόμη μία από τις πολλές περιπτώσεις στην Ελλάδα που δεν ισχύει το αυτονόητο. Σπουδάζεις Πολιτικός Μηχανικός; Να μπορείς να εργαστείς ως Πολιτικός Μηχανικός, με τον ίδιο τρόπο που εργάζονται οι μηχανικοί των πολυτεχνικών σχολών. Αυτό, το προφανές, δεν ισχύει για όλα τα Τμήματα των Πολιτικών Μηχανικών (και άλλων ειδικοτήτων μηχανικών) των ελληνικών δημόσιων Πανεπιστημίων. Για κάποια ισχύει εδώ και δεκαετίες. Για τα Τμήματα που αποτελούν μετεξέλιξη των ΤΕΙ, από το 2019 και μετά, δεν ισχύει. Τα προγράμματα σπουδών έγιναν πενταετή, πιστοποιήθηκαν από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης Ελλάδας (ΕΘΑΑΕ) αλλά ακόμη δεν τα έχουν επαγγελματικά δικαιώματα του μηχανικού.
Η αρμόδια επιτροπή συνεδρίασε την άνοιξη και λίγο πριν τις Πανελλαδικές εξετάσεις 2024 ενέκρινε τη χορήγηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων σε 18 τμήματα Μηχανικών, αυτά που βλέπουμε στον πίνακα. Απέμεναν μόνο οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ) για να γίνουν οι πτυχιούχοι αυτών των τμημάτων ισότιμοι με τους πτυχιούχους των πολυτεχνικών σχολών. Η αναγνώριση θα γινόταν αναδρομικά από τότε που αποφοίτησαν οι πρώτοι πτυχιούχοι των πενταετών προγραμμάτων. Εξέδωσε και πανηγυρικό δελτίο τύπου το Υπουργείο Παιδείας ανακοινώνοντας ότι εκδόθηκε η πρώτη ΚΥΑ.
Και μετά σιωπή. Είπαν ότι χρειαζόταν νομοθετική ρύθμιση για να ισχύσει η αναδρομικότητα. Η ρύθμιση ψηφίστηκε από τη Βουλή το καλοκαίρι. Όλα είναι έτοιμα δηλαδή για την έκδοση των ΚΥΑ. Αυτές, όμως, ξεχάστηκαν. Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και δεν έχει γίνει τίποτε ακόμη. Αυτό σημαίνει ότι οι πτυχιούχοι των 18 τμημάτων του πίνακα δεν έχουν τη δυνατότητα να γίνουν πλήρη μέλη του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Δεν έχουν δηλαδή τα επαγγελματικά δικαιώματα του μηχανικού, όπως λέει το πτυχίο τους.
Στο παρελθόν ζήσαμε αρκετές προσπάθειες να αποδοθούν επαγγελματικά δικαιώματα στους αποφοίτους των ΤΕΙ και πάντα κάπου σκάλωνε το πράγμα. Έτσι αρκετοί απόφοιτοι των ΤΕΙ δεν έχουν καθόλου επαγγελματικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα να προσφεύγουν οι πτυχιούχοι τους στα δικαστήρια και να δικαιώνονται, διότι ο νόμος λέει ότι εντός 6 μηνών από την ίδρυση του τμήματος έπρεπε να είχαν οριστεί τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Το Υπουργείο Παιδείας καταδικάζεται σε αποζημιώσεις χιλιάδων ευρώ και παρ’ όλα αυτά δεν αποδίδει τα επαγγελματικά δικαιώματα στους πτυχιούχους των πρώην ΤΕΙ.
Στις Πανελλαδικές εξετάσεις 2024 οι υποψήφιοι, επηρεασμένοι από τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας ότι αποκτούν επαγγελματικά δικαιώματα οι απόφοιτοι των τμημάτων Μηχανικών, δήλωσαν τις σχολές Μηχανικών μαζικά με αποτέλεσμα να ανέβει η βάση τους αρκετές φορές πάνω από 1.000 μόρια. Αποδείχθηκε ότι η χαμηλή τους ζήτηση και κατά συνέπεια η χαμηλή τους βάση οφειλόταν στη μη απόδοση των επαγγελματικών δικαιωμάτων στους πτυχιούχους τους. Οι υποψήφιοι εμπιστεύτηκαν τις ανακοινώσεις του Υπουργείου Παιδείας. Η μη έκδοση των ΚΥΑ δημιουργεί νέες ανασφάλειες και φόβο ότι, τελικά, μπορεί να κόλλησε κάπου η υπόθεση. Η εκκωφαντική σιωπή επί του θέματος μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλέσει.
Δυστυχώς στην Ελλάδα τα αυτονόητα σε άλλες χώρες δεν ισχύουν παρότι έχουμε διανύσει το ένα τέταρτο του 21ου αιώνα και ανήκουμε στην Ευρώπη. Ας δούμε μερικά από τα αυτονόητα για άλλες χώρες που δεν ισχύουν στην Ελλάδα:
Είναι αυτονόητο ότι όταν ξεκινούν τα σχολεία οι μαθητές πάνε στο σχολείο και συναντούν τους εκπαιδευτικούς που θα τους διδάξουν. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· συναντούν μερικούς εκπαιδευτικούς και όσους λείπουν εύχονται να τους διορίσει το Υπουργείο Παιδείας εντός του φθινοπώρου. Η κατάσταση χειροτερεύει κάθε χρόνο αντί να καλυτερεύει, διότι όταν η διαδικασία διορισμών στα σχολεία ξεκινά στις 20 Αυγούστου δεν γίνεται στις 11 Σεπτεμβρίου να είναι οι εκπαιδευτικοί στις θέσεις τους.
Είναι αυτονόητο ότι όταν ξεκινούν τα μαθήματα στα Πανεπιστήμια οι φοιτητές γνωρίζουν σε ποιο Τμήμα φοιτούν ξεκινούν τις σπουδές τους και παίρνουν τα βιβλία που θα διαβάσουν στο εξάμηνο, που μόλις ξεκινά. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· οι μετεγγραφές των φοιτητών δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι φοιτητές πάρουν μετεγγραφή θα πάνε στις σχολές τους λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Τι θα γίνει με το εξάμηνο; Κανείς δεν ξέρει, μάλλον θα το χάσουν. Φυσικά με το ξεκίνημα της χρονιάς τα βιβλία δεν τους περιμένουν. Το αντίθετο γίνεται· οι φοιτητές περιμένουν τα βιβλία, πότε θα έρθουν για να διαβάσουν. Η κατάσταση και εδώ χειροτερεύει διότι φθάσαμε στα μέσα Νοεμβρίου και δεν έχει ξεκινήσει η υποβολή των αιτήσεων μετεγγραφής.
Είναι αυτονόητο ότι όταν παίρνεις το πτυχίο του Μηχανικού είσαι Μηχανικός. Στην Ελλάδα αυτό δεν ισχύει· είδαμε τι συμβαίνει δεκαετίες τώρα.
Πολλά είναι τα αυτονόητα που δεν ισχύουν στην Ελλάδα. Όσο αυτά και πολλά άλλα δεν είναι αυτονόητα δεν γίνεται να λεγόμαστε κανονική χώρα.
18 Τμήματα Μηχανικών που εγκρίθηκαν τα επαγγελματικά τους δικαιώματα | ||
Α/Α | Κωδικός | Τμήμα |
Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο (ΕΛΜΕΠΑ) | ||
1 | 1660 | Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Ηράκλειο) |
2 | 1662 | Ηλεκτρονικών Μηχανικών (Χανιά) |
3 | 1659 | Μηχανολόγων Μηχανικών (Ηράκλειο) |
Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής | ||
4 | 0393 | Ναυπηγών Μηχανικών (Αιγάλεω) |
5 | 0387 | Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (Αιγάλεω) |
6 | 0392 | Μηχανολόγων Μηχανικών (Αιγάλεω) |
7 | 0390 | Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών (Αιγάλεω) |
8 | 0391 | Μηχανικών Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής (Αιγάλεω) |
9 | 0394 | Πολιτικών Μηχανικών (Αιγάλεω) |
10 | 0389 | Μηχανικών Βιομηχανικής Σχεδίασης και Παραγωγής (Αιγάλεω) (αντιστοιχίζεται με Μηχανικούς Παραγωγής και Διοίκησης) |
11 | 0388 | Μηχανικών Βιοϊατρικής (Αιγάλεω) (χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα διότι δεν υπάρχει σχετική ειδικότητα στο ΤΕΕ) |
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου | ||
12 | 1523 | Μηχανολόγων Μηχανικών (Πάτρα) |
13 | 1522 | Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (Πάτρα) |
Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας | ||
14 | 1619 | Μηχανολόγων Μηχανικών (Σέρρες) |
15 | 1623 | Μηχανικών Περιβάλλοντος (Θεσσαλονίκη) |
16 | 1624 | Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης (Θεσσαλονίκη) |
17 | 1622 | Μηχανικών Πληροφορικής, Υπολογιστών και Τηλεπικοινωνιών (Σέρρες) |
18 | 1625 | Μηχανικών Πληροφορικής και Ηλεκτρονικών Συστημάτων (Θεσσαλονίκη) |
*Του Στράτου Στρατηγάκη Μαθηματικού
Παράλληλα, πάνω από 200 πτυχιούχοι του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου παραπέμπουν το πανεπιστήμιό τους στη δικαιοσύνη για τα «άφαντα» επαγγελματικά δικαιώματά τους αξιώνοντας αποζημιώσεις οκτώ εκατομμυρίων ευρώ
Πέραν των εκατόν εξήντα πτυχιούχων του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φοιτητικά Νέα», άσκησαν συνολικά επτά αγωγές (μέχρι σήμερα) προς το δημόσιο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα και το Ελληνικό δημόσιο αξιώνοντας ο κάθε ένας από αυτούς το ποσό των 50.000 ευρώ ως χρηματική ικανοποίηση για την «αποκατάσταση της ηθικής βλάβης». Ο λόγος; «Η παράνομη παράλειψη ενεργοποίησης των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων», όπως είχαν υποστηρίξει στα «Φοιτητικά Νέα». Το ΕΑΠ, στη δικάσιμο που είχε οριστεί για τις 14 Οκτωβρίου, ζήτησε και πήρε αναβολή για τις 8 Ιανουαρίου.
Αυτό που έχει συμβεί, πάντα σύμφωνα με την περιγραφή των εναγόντων, είναι ότι δεν έχουν κωδικό κλάδο εκπαίδευσης και έτσι δεν μπορούν να διοριστούν στις μονάδες δημόσιας εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων, ούτε σε ιδιωτικές μονάδες εκπαίδευσης όπως τα Ι.Ε.Κ. Επίσης, δεν έχουν ενταχθεί στο προσοντολόγιο και έτσι δεν μπορούν να μετάσχουν σε προκηρύξεις του ΑΣΕΠ για πρόσληψη σε όλους τους φορείς του δημοσίου τομέα.
«Σπούδασα στο τμήμα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Ως πτυχιούχος εργάσθηκα στην Καθολική Ακαδημία Μονάχου. Το πτυχίο μου αναγνωρίζεται παντού στο εξωτερικό πλην της Ελλάδας. Για παράδειγμα, σε αίτηση που έκανα σε σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, το γερμανικό κράτος το αναγνώρισε κανονικά. Εδώ γιατί όχι; Γιατί, ενώ το πτυχίο μου απονεμήθηκε από ένα ελληνικό ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα;», είχε δηλώσει η Ελένη Μάλλιου, πτυχιούχος του ΕΑΠ. «Δεν σπουδάσαμε μόνο για να αποκτήσουμε γνώσεις, αλλά για να κάνουμε στροφή στην επαγγελματική μας καριέρα. Γνωρίζουν άραγε τον κόπο μας; Τα χρήματα που δώσαμε; Με τι θυσίες καταφέραμε να πάρουμε πτυχίο;» πρόσθεσε.
Αποζημιώσεις πέραν των 1,5 εκατομμυρίων ευρώ σε πτυχιούχους ΤΕΙ για τα επαγγελματικά τους δικαιώματα
Πριν από δύο μήνες, το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε σε έκδοση νέας απόφασης για την αποζημίωση αποφοίτων ΤΕΙ, σύμφωνα με την αριθμ. 17540/2023 απόφαση του Μονομελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών. Μέχρι σήμερα, το κράτος έχει πληρώσει πάνω από 1,5 εκατομμύρια ευρώ σε αποζημιώσεις πτυχιούχων ΤΕΙ για τα επαγγελματικά δικαιώματά τους.
Πιο αναλυτικά, η νέα απόφαση προβλέπει την έγκριση της δέσμευσης πίστωσης ύψους 110.275 ευρώ για την καταβολή χρηματικής ικανοποίησης σε αποφοίτους του Τμήματος Μηχανικών Ανακαινίσεως και Αποκαταστάσεως Κτιρίων των Τ.Ε.Ι. Πατρών και Λάρισας. Η εν λόγω απόφαση, αποσκοπεί στην αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υπήρξε λόγω της καθυστέρησης της Διοίκησης να καθορίσει τα επαγγελματικά δικαιώματα των εν λόγω αποφοίτων. Περισσότερα εδώ.
Δεν είναι προφανώς τιμητικό τα ελληνικά δημόσια Πανεπιστήμιά μας να σέρνονται στα δικαστήρια..