Πρόεδρος του CERN ο Καθηγητής Φυσικής του Παν. Ιωαννίνων Κωνσταντίνος Φουντάς
Η Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Καθηγήτρια κυρία Άννα Κ. Μπατιστάτου, το Συμβούλιο Διοίκησης και οι Αντιπρυτάνεις εκφράζουν δημόσια τα θερμά συγχαρητήριά τους στον Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής κ. Κωνσταντίνο Φουντά για την εκλογή του στη θέση του Προέδρου του CERN.
Η εκλογή του Καθηγητή κ. Κ. Φουντά στην Προεδρία του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού ερευνητικού εργαστηρίου πυρηνικής και σωματιδιακής φυσικής καταδεικνύει το επιστημονικό του κύρος και συνιστά ύψιστη τιμή για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Εκ μέρους της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, οι Πρυτανικές Αρχές του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εύχονται
στον νέο Πρόεδρο του CERN Καθηγητή κ. Κ. Φουντά κάθε επιτυχία στα νέα καθήκοντά του
καθώς και γόνιμη και αποδοτική συνέχιση της συνεργασίας μεταξύ του CERN και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Τι είναι το CERN
To CERN διατηρώντας τη σύντμηση (ακρωνύμιο) της αρχικής ονομασίας του Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, είναι το μεγαλύτερο σε έκταση (πειραματικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών, και ειδικότερα επί της σωματιδιακής φυσικής, στον κόσμο. Βρίσκεται δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας. Ιδρύθηκε το 1954 από δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες και σήμερα αριθμεί 23 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η οποία είναι και ιδρυτικό μέλος.
Κύριες αποστολές του CERN:
1. Επιστημονική Έρευνα: Το CERN επικεντρώνεται στη μελέτη των θεμελιωδών συστατικών του σύμπαντος, εξερευνώντας την αλληλεπίδραση των υποατομικών σωματιδίων. Οι επιστήμονες εκεί χρησιμοποιούν πανίσχυρους επιταχυντές σωματιδίων, όπως ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (Large Hadron Collider - LHC), για να επιταχύνουν πρωτόνια και άλλα σωματίδια και να προκαλέσουν συγκρούσεις σε πολύ υψηλές ενέργειες. Αυτό βοηθά στη μελέτη των βασικών νόμων της φύσης.
2. Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC): Ο LHC είναι ο μεγαλύτερος και πιο ισχυρός επιταχυντής σωματιδίων στον κόσμο, με περιφέρεια περίπου 27 χιλιομέτρων. Χρησιμοποιείται για την αναδημιουργία συνθηκών παρόμοιων με αυτές που υπήρχαν λίγο μετά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang), επιτρέποντας τη μελέτη της δομής της ύλης και των φυσικών δυνάμεων που τη διέπουν.
3. Ανακαλύψεις: Στο CERN έχουν γίνει ορισμένες από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις στη φυσική, όπως η επιβεβαίωση της ύπαρξης του σωματιδίου Higgs το 2012. Το σωματίδιο Higgs ήταν το τελευταίο κομμάτι που έλειπε από το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model), μια θεωρία που περιγράφει τις θεμελιώδεις δυνάμεις και τα σωματίδια του σύμπαντος.
4. Τεχνολογικές Εξελίξεις: Πέρα από τη βασική επιστημονική έρευνα, το CERN έχει συμβάλει και σε τεχνολογικές καινοτομίες. Ένα από τα πιο γνωστά επιτεύγματά του είναι η ανάπτυξη του World Wide Web (WWW) το 1989 από τον Τιμ Μπέρνερς Λη, ως ένα μέσο για να μοιράζονται οι ερευνητές πληροφορίες πιο εύκολα. Η τεχνολογία του ιστού δημιουργήθηκε από τον Τιμ Μπέρνερς Λη, ο οποίος εκείνη την εποχή εργαζόταν στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη της Ελβετίας.
5. Διεθνής Συνεργασία: Το CERN αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα διεθνούς συνεργασίας στην επιστήμη, καθώς φιλοξενεί χιλιάδες επιστήμονες από πολλές χώρες. Παρά το γεγονός ότι ξεκίνησε ως ευρωπαϊκός οργανισμός, συμμετέχουν σε αυτό επιστήμονες και από άλλες περιοχές του κόσμου.
Επιστημονικά επιτεύγματα
Αρκετά σημαντικά επιτεύγματα στο πεδίο της φυσικής των σωματιδίων έγιναν μέσω πειραμάτων στο CERN. Αυτά περιλαμβάνουν:
- 1973: Η ανακάλυψη των ουδέτερων ρευμάτων στο θάλαμο φυσαλίδων Gargamelle.
- 1983: Η ανακάλυψη των μποζονίων W και Z στα πειράματα UA1 και UA2.
- 1995: Η πρώτη δημιουργία ατόμων αντιυδρογόνου στο πείραμα PS210.
- 1999: Η ανακάλυψη της άμεσης παραβίασης CP στο πείραμα NA48.
- 2010: Η απομόνωση 38 ατόμων αντιυδρογόνου.
- 2011: Η διατήρηση αντιυδρογόνου για πάνω από 15 λεπτά.
- 2012: Ένα μποζόνιο με μάζα περίπου 125 GeV / c2 συνάδει με το πολυπόθητο μποζόνιο Χιγκς.
Το CERN είναι λοιπόν ένα κρίσιμο κέντρο για την κατανόηση της φύσης των θεμελιωδών δυνάμεων και σωματιδίων του σύμπαντος και αποτελεί σημείο αναφοράς για την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.