Η θέση των Καθηγητών του ΠΑΔΑ για τις διαγραφές φοιτητών που ξεπερνούν το ανώτατο όριο σπουδών
Διαγραφές Φοιτητών: Την πλήρη αντίθεσή τους στις διατάξεις για τη διαγραφή φοιτητών που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο φοίτησης, εκφράζουν τα μέλη του Ενιαίου Συλλόγου Ερευνητικού Διδακτικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΕΣΔΕΠ-Πα.Δ.Α), με ομόφωνο ψήφισμα της Γενικής τους Συνέλευσης.
Η εφαρμογή του άρθρου 76 του Νόμου 4957/2022, η οποία προβλέπεται να τεθεί σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2025, εκτιμάται πως θα οδηγήσει σε μαζική διαγραφή 333.790 φοιτητών, δηλαδή σχεδόν του μισού φοιτητικού πληθυσμού της χώρας.
"Οι φοιτητές δεν είναι λιμνάζοντες, είναι εγκαταλειμμένοι"
Στο ψήφισμα, οι πανεπιστημιακοί υποστηρίζουν ότι η αυστηρή εφαρμογή χρονικών ορίων στις σπουδές αγνοεί πλήρως την πραγματικότητα που βιώνουν χιλιάδες φοιτητές, οι οποίοι αδυνατούν να ολοκληρώσουν εγκαίρως τις σπουδές τους, κυρίως λόγω οικονομικών προβλημάτων, ανεπαρκούς φοιτητικής μέριμνας και ανάγκης για εργασία.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι οι φοιτητές που καθυστερούν δεν επιβαρύνουν οικονομικά τα ιδρύματα, αφού δεν δικαιούνται δωρεάν παροχές (σίτιση, στέγαση, συγγράμματα). Ως εκ τούτου, η διαγραφή τους εξυπηρετεί μονάχα τεχνητή βελτίωση των διεθνών δεικτών των ΑΕΙ για λόγους ανταγωνιστικότητας και προσέλκυσης αλλοδαπών φοιτητών σε αγγλόφωνα, επί πληρωμή, προγράμματα σπουδών.
Ελλείψεις και αυθαιρεσίες στη διάταξη
Οι πανεπιστημιακοί στηλιτεύουν το γεγονός ότι η διάταξη:
- Δεν εξηγεί γιατί επιλέχθηκε το χρονικό όριο "ν+2" ετών για τη διαγραφή.
- Δεν παρουσιάζει τα υποτιθέμενα οφέλη από την υλοποίησή της.
- Αντιμετωπίζει ισοπεδωτικά έναν ετερογενή φοιτητικό πληθυσμό, στερώντας από όλους ανεξαιρέτως το δικαίωμα ολοκλήρωσης σπουδών.
Επιπλέον, εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για την ενημέρωση των φοιτητών σχετικά με τη διάταξη και τα δικαιώματά τους, ειδικά για εκείνους που δεν πληρούν τα τυπικά κριτήρια μερικής φοίτησης.
Κίνδυνος Ιδιωτικοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης
Το ψήφισμα τονίζει πως η εν λόγω ρύθμιση δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την ενίσχυση των ιδιωτικών κολλεγίων, αφού μέσω της μεταφοράς πιστωτικών μονάδων (ECTS), πολλοί από τους διαγραφέντες φοιτητές πιθανόν να αναγκαστούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ιδιωτικά ιδρύματα με δίδακτρα.
Το άρθρο 34 του Νόμου 4727/2020 καθορίζει ότι ο μέγιστος χρόνος σπουδών για τις σχολές τετραετούς διάρκειας είναι τα 6 έτη, ενώ για τις πενταετείς και εξαετείς σχολές τα όρια αυξάνονται σε 8 και 9 έτη αντίστοιχα.
Παράλληλα, το άρθρο 76 του Νόμου 4957/2022 θεσπίζει τη μη διαγραφή φοιτητών που ξεπερνούν αυτά τα όρια ως πειθαρχικό παράπτωμα, το οποίο επηρεάζει και την κατανομή κρατικών επιχορηγήσεων στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα (ΑΕΙ). Η εφαρμογή αυτών των διατάξεων έχει προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο του 2025, γεγονός που θα οδηγήσει στη μαζική διαγραφή 333.790 φοιτητών, δηλαδή σχεδόν του μισού φοιτητικού πληθυσμού.
Η Γενική Συνέλευση (συνεδρίαση 27/01/2025) του Ενιαίου Συλλόγου Ερευνητικού Διδακτικού Προσωπικού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΕΣΔΕΠ-Πα.Δ.Α), εκφράζει την πλήρη αντίθεσή της στην εφαρμογή του άρθρου 76 του Νόμου 4957/2022 επισημαίνοντας ότι:
-η εφαρμογή του άρθρου 76 του νόμου ν. 4957/2022 που αφορά στις διαγραφές των φοιτητών θα προκαλέσει άνευ λόγου σοβαρά προβλήματα στην ακαδημαϊκή λειτουργία.
-Ο νόμος αντιμετωπίζει ενιαία έναν πολύ μεγάλο αριθμό ετερογενών φοιτητών και το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: χάνουν οριστικά τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους.
-Η διάταξη δεν αναφέρει καν το κριτήριο με το οποίο επελέγησαν τα ν+2 έτη αντί κάποιου άλλου ορίου, ούτε και το όφελος από τις επιδιωκόμενες διαγραφές φοιτητριών/ών.
– To φαινόμενο της μεγάλης απόκλισης μεταξύ της θεωρητικής και της πραγματικής διάρκειας των σπουδών, και οι πολιτικές δεν καταγράφεται μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς αντιμετώπισης δεν περιλαμβάνουν τη διαγραφή των φοιτητών αλλά τη στήριξή τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ μόλις το 39% των φοιτητών αποφοιτά στον θεωρητικό χρόνο σπουδών, ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 67% μετά από 3 έτη.
-Το υψηλό κόστος διαβίωσης, σε συνδυασμό με τους εκάστοτε περιορισμούς μετεγγραφών και την ανεπάρκεια της φοιτητικής μέριμνας έχουν αυξήσει το ποσοστό των φοιτητών που αναγκάζονται να εργαστούν ως «φθηνό ανειδίκευτο προσωπικό» σε μια αγορά εργασίας με χρόνιες στρεβλώσεις.
Κάποιοι φοιτητές δεν μπορούν καν να τεκμηριώσουν τις τυπικές προϋποθέσεις μερικής φοίτησης, ενώ
ερωτηματικά τίθενται σχετικά με την έγκαιρη ενημέρωσή τους από τα οικεία ακαδημαϊκά ιδρύματα για τη συγκεκριμένη διάταξη, τις συνέπειές της και τα δικαιώματά τους.
- Το Υπουργείο Παιδείας υποστηρίζει ότι η διαγραφή των «λιμναζόντων» φοιτητών θα εξορθολογήσει τη λειτουργία των πανεπιστημίων. Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι φοιτητές που καθυστερούν τις σπουδές τους δεν επιβαρύνουν οικονομικά τα ιδρύματα, καθώς δεν λαμβάνουν παροχές όπως δωρεάν συγγράμματα, σίτιση και στέγαση. Στην πραγματικότητα, η κύρια στόχευση της διαγραφής φοιτητών είναι να βελτιωθούν τεχνητά οι δείκτες διεθνούς αξιολόγησης των ΑΕΙ, προκειμένου να προσελκύσουν αλλοδαπούς φοιτητές σε προγράμματα με δίδακτρα.
- Οι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι έχουν την ευθύνη για την ποιότητα των γνώσεων που παρέχουν στους φοιτητές μέσω της διδασκαλίας τους καθώς και για την αξιολόγηση αυτών. Σε καμία περίπτωση δεν εμπίπτει στο ακαδημαϊκό τους λειτούργημα η λήψη μιας απόφασης που ενδεχόμενα να επηρεάσει δραματικά το μέλλον των φοιτητών τους.
- Η συγκεκριμένη διάταξη, δημιουργεί ευνοϊκές προοπτικές για τα υπάρχοντα, καθώς και για τα υπό ίδρυση, ιδιωτικά κολλέγια, καθώς μέσω της δυνατότητας μεταφοράς πιστωτικών μονάδων ECTS, μπορούν να καταφύγουν σε αυτά οι εν δυνάμει διαγραφείσες/φέντες φοιτήτριες/ές.
Για όλους τους παραπάνω λόγους,
Εκφράζουμε την πλήρη αντίθεσή μας σε κάθε μορφή διαγραφής φοιτητών. Οι φοιτητές που καθυστερούν δεν είναι «λιμνάζοντες» αλλά εγκαταλειμμένοι από ένα σύστημα που δεν καλύπτει τις ανάγκες τους.
Διεκδικούμε:
- να καταργηθούν οι σχετικές διατάξεις του άρθρου 76 του νόμου ν. 4957/2022 καθώς δεν λύνει κανένα από τα προβλήματα της Ανώτατης Εκπαίδευσης, αλλά δημιουργεί πολλά επιπρόσθετα.
- Να αυξηθούν οι πόροι που το Κράτος επενδύει στην Δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: Να δοθεί έμφαση σε πολιτικές που έχουν εφαρμοσθεί σε χώρες του ΟΟΣΑ, με εξαιρετικά αποτελέσματα, και που συνδέονται με:
- Ενίσχυση της φοιτητικής μέριμνας, με ανέγερση και συντήρηση φοιτητικών εστιών, διεύρυνση της δωρεάν σίτισης και παροχή μέτρων ανακούφισης από την ακρίβεια.
- Aύξηση των υποτροφιών ή/και χρηματοδότηση των σπουδών.
- Yποστήριξη των εργαζόμενων φοιτητών με ευέλικτα ωράρια μαθημάτων, Yιοθέτηση ενισχυτικής διδασκαλίας.
Η δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση είναι θεμελιώδες δικαίωμα που πρέπει να διασφαλίζεται για όλους.