Ελληνικό πανεπιστήμιο μιας άλλης εποχής

Σαν να μην έχει αντιληφθεί κανείς ότι η μόρφωση και το πανεπιστήμιο είναι τα ισχυρότερα όπλα και η πιο αξιόπιστη επένδυση για τη νέα Ελλάδα. Σαν ξεχασμένος θεσμός το πανεπιστήμιο. Λειτουργεί ακόμα, μόνο σαν μια υποχρέωση - που επιβάλλεται- της Πολιτείας.

Ένα ελληνικό πανεπιστήμιο απομακρυσμένο από την ακαδημαϊκή εξέλιξη της Δύσης, κλεισμένο σε στεγανά που το κρατάνε πίσω, απομονωμένο από τις σύγχρονες ανάγκες. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και μερίδες φοιτητών οι οποίοι προσπαθούν μόνοι -με λίγη βοήθεια καθηγητών- και αγωνίζονται πάνω στις γνώσεις που έχουν, να βγουν μπροστά και να ανεβάσουν τη χώρα μας ψηλά, συμμετέχοντας π.χ. σε διεθνείς διαγωνισμούς ή προγράμματα, συναγωνιζόμενοι φοιτητές ξένων πανεπιστημίων, ολομόναχοι όμως, ορμώμενοιμόνο από θέληση για καινοτομία, εξέλιξη και ανέλιξη, προσκρούοντας, παρόλα αυτά, τις περισσότερες φορές στην αδιαφορία της Πολιτείας. Πέραν αυτών, λόγω της κρίσης, των περικοπών, της υποχρηματοδότησης και όλων των συναφών μέτρων, χωρίς να παραγκωνίζουμε την αδιαφορία ή ανικανότητα του κράτους, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα όχι μόνο δεν προχωρούν ένα βήμα εμπρός, αλλά πλέον σε αρκετές περιπτώσεις στερούνται της δυνατότητας να καλύψουν βασικές τους υποχρεώσεις (προσωπικό διδασκαλίας, υποδομές, φοιτητική μέριμνα κ.λπ.).

Στο σκάρτο μέρος του ελληνικού πανεπιστημίου, μεγάλο χώρο καταλαμβάνει και η διασύνδεση με πολιτικά κόμματα. Οι κομματικές παρατάξεις που δρουν και αντιδρούν μέσα στο πανεπιστήμιο, οι οποίες, παρεμπιπτόντως, στην πλειοψηφία τους προωθούν κατευθυνόμενες οπισθοδρομικές ιδέες, αμαυρώνουν το πανεπιστήμιο «πολιτευόμενες» με πολωτικές μεθόδους και τακτικές κομματικής προώθησης άλλων εποχών. Συν τοις άλλοις, όλοι γνωρίζουμε, την εσωτερική εμφάνιση των πανεπιστημιακών κτιρίων, «διακοσμημένα» με κόκκινες, μπλε, πράσινες, ροζ, μαύρες αφίσες. Ένα ολωσδιόλου ακαλαίσθητο τοπίο, αντιφατικό για ένα χώρο μόρφωσης.


Υπόψιν πρέπει να ληφθεί ότι η ίδια η φοιτητική κοινότητα έχει απομονώσει σε μεγάλο βαθμό τις παρατάξεις με την ολοένα μικρότερη συμμετοχή στις φοιτητικές εκλογές. Όλα αυτά έρχονται να συνθέσουν από κοινού ένα ζοφερό σκηνικό στην ήδη υποβαθμισμένη εικόνα των ελληνικών ΑΕΙ/ΤΕΙ, με δεδομένο ότι συχνά από τους κομιστές του παλαιοκομματισμού της φοιτητικής κοινότητας αμελείται το γεγονός ότι νεολαίες κομμάτων για να δραστηριοποιηθεί κανείς, αν θέλει, υπάρχουν και εκτός πανεπιστημίου.

Αν ρίξει κανείς μια ματιά στα αναγνωρισμένα πανεπιστήμια της Δύσης, θα αντιληφθεί αμέσως την πρωτόγονη (υπο)λειτουργία του ελληνικού πανεπιστημίου που σε καμία περίπτωση δεν απεικονίζει τη θέληση, την ικανότητα και τη γνώση της ακαδημαϊκής κοινότητας. Αυτό που συμπεραίνεται είναι η αδιαφορία ή και αδυναμία των αρμοδίων για ένα πιο ανταγωνιστικό πανεπιστήμιο. Το κράτος δεν σέβεται όσο θα έπρεπε τον φοιτητή. Αναμφισβήτητα, όμως, η μόρφωση συνιστά επένδυση και εργαλείο για ανάπτυξη, συνεπώς, αποτελεί και τον μόνο δρόμο για την μετα-μνημονιακή εποχή. Αξιοσημείωτο ερώτημα, εντούτοις, είναι γιατί δεν δείχνει το κράτος το απαραίτητο ενδιαφέρον. Πάντως, πριν λίγο καιρό, το ενδιαφέρον μου κίνησε μια είδηση περί εκπαιδευτικής συνεργασίας του πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας με τη ΔΕΗ, με εφαρμογή του νεοσύστατου θεσμού των Επώνυμων Εδρών. Εντύπωση μου προκάλεσε ότι ξεκίνησε κάτι νέο σε ελληνικό πανεπιστήμιο. Θετική θεωρείται μια τέτοια πρωτοποριακή συνεργασία, ωστόσο, η συνέχεια θα δείξει την αξία του εν λόγω θεσμού.

Οι νέοι που έχουν την ευχέρεια, επιλέγουν πλέον για σπουδές αναγνωρισμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού. Το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο δεν προσφέρει αυτά που πρέπει, όπως πρέπει, αν και έχει τη δυνατότητα να φτάσει πολύ ψηλά. Χρειάζεται εξωστρέφεια, χρειάζεται εκσυγχρονισμό, χρειάζεται αποσύνδεση από τα κόμματα, χρειάζεται ασφάλεια, χρειάζεται σύνδεση με την αγορά εργασίας... χρειάζεται πράγματα αυτονόητα για άλλους που θα το κάνουν πιο αποτελεσματικό και ποιοτικό στις σπουδές. Και επισημαίνω πάλι, η γνώση υπάρχει, όπως και άξιοι φοιτητές καθοδηγούμενοι από καταξιωμένους καθηγητές, καιρός είναι να κάνει και η Πολιτεία το καθήκον της.

*Ο Νικόλαος Ροζής είναι φοιτητής του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Φοιτητικά Νέα/Foititikanea.gr