Συγχωνεύσεις τμημάτων, πανεπιστημίων, ΤΕΙ, Αντιδράσεις από τμήματα, απειλούνται Συγχωνεύσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ - Αντιδράσεις από τμήματα που νιώθουν να «απειλούνται»

Συγχωνεύσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ - Αντιδράσεις από τμήματα που νιώθουν να «απειλούνται»

Συγχωνεύσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ, αλλαγή του διοικητικού καθεστώτος των ερευνητικών κέντρων της Ακαδημίας Αθηνών, διδασκαλία από ερευνητές και σε Πανεπιστήμια/ΤΕΙ ώστε να καλυφθούν ελλείψεις σε πανεπιστημιακούς, προτείνει η υποεπιτροπή του Εθνικού Διαλόγου για τον ενιαίο χώρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας. Ωστόσο, παρότι οι συντάκτες της πρότασης που θα συζητηθεί το Σάββατο στο πλαίσιο της ολομέλειας της Επιτροπής Εθνικού Διαλόγου, επισημαίνουν τα προβλήματα του χώρου, προτείνουν την υιοθέτηση λύσεων σε βάθος χρόνο και με συναίνεση. Γεγονός που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την υλοποίησή τους, καθώς ήδη υπάρχουν οξείες αντιδράσεις από Πανεπιστήμια/ΤΕΙ και πόλεις με τμήματα που νιώθουν να «απειλούνται».

Ειδικότερα, η έκθεση (την υπογράφουν οι Σπύρος Γεωργάτος, Κώστας Γαβρόγλου και Δήμητρα Μακατσώρη) καταδεικνύει τη στρεβλή κατάσταση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όταν από το 1994 έως και το 2009 δημιουργήθηκαν 168 νέα τμήματα (90 σε πανεπιστήμια και 78 σε ΤΕΙ). «Ιδρύθηκαν με την επίκληση ενός αμφίβολου “εθνικού σχεδίου”, ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, ο αντιεπιστημονικός κατακερματισμός των γνωστικών αντικειμένων και η χωρίς καμία ακαδημαϊκή λογική, γεωγραφική διασπορά τους έχει οδηγήσει στην όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα σε περιφερειακά και κεντρικά ΑΕΙ, τμήματα υψηλής και χαμηλής ζήτησης, τμήματα Πανεπιστημίων και ΤΕΙ του ίδιου γνωστικού αντικειμένου. Κομματικές προτεραιότητες και πιέσεις παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης οδήγησαν στη διασπορά πολλών νέων τμημάτων σε πόλεις και κωμοπόλεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αρωγοί σε αυτή τη διαδικασία ήταν οι διοικήσεις των Ιδρυμάτων και διδάσκοντες. Η διεύρυνση είχε τις εξής βασικές παρενέργειες:


  • Ιδρύθηκαν τμήματα με πολύ εξειδικευμένο αντικείμενο.
  • Πολλαπλασιάστηκε υπερβολικά ο αριθμός τμημάτων των οποίων το αντικείμενο είχε «πέραση» στην αγορά εργασίας (π.χ. Πληροφορική).
  • Προέκυψαν Ιδρύματα με απαράδεκτα μικρό αριθμό τμημάτων (π.χ. Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας με δύο τμήματα! – συνεχίζει με άλλη μορφή μετά το σχέδιο «Αθηνά»).
  • Προέκυψαν Παραρτήματα Ιδρυμάτων με ένα ή δύο απομονωμένα τμήματα.
  • Δημιουργήθηκαν πολλά Τμήματα σε πανεπιστήμια με γνωστικά αντικείμενα Τμημάτων που λειτουργούσαν έως πρότινος αποκλειστικά στα ΤΕΙ.

Ετσι, όπως λένε οι συντάκτες «προέκυψαν τμήματα που δεν αντέχουν σε κανένα είδος αξιολόγησης». Η έκθεση προτείνει την επαναξιολόγηση και ποιοτική αναβάθμιση των ισχυρών ΤΕΙ, καθώς και την αντιμετώπιση του γεωγραφικού κατακερματισμού των πανεπιστημίων. Σε βραχυ-μεσοπρόθεσμη βάση προβλήματα, όπως π.χ., η λειτουργία ΤΕΙ που προσελκύουν ελάχιστους φοιτητές ή ταυτίζονται θεματικά με αντίστοιχα πανεπιστημιακά Τμήματα, πρέπει να αντιμετωπισθούν με πρόγραμμα λελογισμένων συγχωνεύσεων. «Eνα πρώτο βήμα θα ήταν η εθελοντική συγχώνευση ομοειδών/ομολόγων μονάδων. Για τα πανεπιστήμια, το ελάχιστο που θα έπρεπε να προωθηθεί άμεσα είναι η ενοποίηση ομοειδών Τμημάτων που ανήκουν σε διαφορετικά ιδρύματα της ίδιας γεωγραφικής ζώνης» προσθέτει. Σε ό,τι αφορά τα ερευνητικά κέντρα, προτείνει τη θεσμοθέτηση ενός ενιαίου διοικητικού καθεστώτος. «Ενα μέτρο που πρέπει να ληφθεί άμεσα είναι η ένταξη των Ινστιτούτων της Ακαδημίας υπό την εποπτεία της ΓΓΕΤ» λέει η έκθεση.

Ωστόσο, η αναφορά περί... εθελοντικών συγχωνεύσεων και πιλοτικής εφαρμογής δημιουργεί αμφιβολίες για την υλοποίηση του σχεδίου, αφού ήδη υπάρχουν αντιδράσεις. Ιδού τι αναφέρει η έκθεση: «Τα μέτρα που προτείνονται έχουν σημαντικά δημοσιοοικονομικά οφέλη και ορισμένα είναι άμεσα εφαρμόσιμα. Παρόλα ταύτα, η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων πρέπει να γίνει με απόλυτα θεσμικό και συναινετικό τρόπο και να υιοθετηθεί από την αρχή η λογική του πιλοτικού προγράμματος, δηλαδή ενός συνόλου μέτρων που θα δοκιμασθούν για 3-5 χρόνια, για να αξιολογηθούν και να κριθεί η αποτελεσματικότητά τους στην πράξη».

Φοιτητικά Νέα/Foititikanea.gr